Illustration by Harut Tumaghyan.

Ahead of the 106th anniversary of the Armenian Genocide, observed on April 24, EVN Report’s April issue entitled “Diaspora” focuses on the realities of the Armenian diaspora and attempts to understand the multi-layered, multi-dimensional nature of the ever-changing Armenian diaspora. Today, in the post-war reality, it is important to redefine and recalibrate the relationship between Armenia and its diaspora.

Guest editor Varak Ketsemanian, a PhD candidate in Near Eastern Studies at Princeton University, writes: “Not only did the past year bring unprecedented threats to the Armenian state and the diaspora as living and dynamic units, but it has also cracked open a Pandora’s Box, unleashing a whole wave of new problems and issues that both sides were not ready to confront. The military defeat we witnessed on the battleground also signaled the defeat of long-established patterns and tropes of Armenia’s relationship with its diaspora and vice-versa. The articles of this special issue are humble efforts in this regard.”

Խմբագրական | Editorial 

*Նէ, ներա - անձնական դերանվան երրորդ դեմքի իգական սեռի ձև, որը ստեղծեցին արևմտահայ մտավորականներ և որոշ ժամանակ գործածեցին:

EVN Report ամսագրի  2021-ի մարտյան  թողարկումը տեսադաշտ ստեղծելու փորձ է, այլընտրանքի տարածություն երևակայելու, ոգեկոչելու փորձ: Վարժանք, գոնե այս էջի երկարությամբ, հեռանալու կանխակառույց քաղաքային, սոցիալական ու անձնական տարածություններից, և հարցում՝ ի՞նչ կլինի, եթե... Եթե Մայր Հայաստանն իջնի իր պատվանդանից, եթե քաղաքի պատերը կանանց ճակատագրերի մասին պատմեն... Ի՞նչ կլինի, եթե մեզ պատկանող տարածությունները վերաձևակերպվեն ու նէ դառնա հավասար՝ տեր, նվաճող ու ստեղծող:

The March issue entitled “She” is an attempt to create an alternative space. One that will only last the duration of a scroll on a page. It might still serve as an experiment to step away from that which already exists, the prefabricated social, urban and personal spaces. It asks "What if ..." What if Mother Armenia stepped down from her pedestal; what if we lived in a city where the walls also spoke of the fates of its female residents; what if space as we know it is reconfigured and She is equal owner, equal conqueror, equal creator?

Խմբագրական | Editorial 

Women Who Write 

Հայ կին գրողները հիմնականում մոռացվել կամ անտեսվել են: Նրանց էսսեները, բանաստեղծությունները և վեպերը կա'մ երբեք չեն տպագրվել, կա'մ դուրս են մնացել գրական շրջանակներից: Ահա վերջին տասնամյակում հայ կանանց կողմից հրատարակված գրքերի կազմերի ընտրանին։

Ամբողջությամբ տես այստեղ։

The covers of the books written by women and presented here were published over the past decade in Armenia. The list was curated using various sources. They cover a wide range of genres, fiction and nonfiction, including textbooks. It is not an exhaustive list to be sure. There are many more, published both in Armenia and in the Diaspora. When women share their truth through the stories they write, they bring their own unique and diverse perspectives to the national discourse, they serve as role models and empower generations. Their words and ideas are integral to the fabric of our history.

see in full here 

Լուսանկարչի սեփական սենյակ

A Room of a Photographer’s Own

Հայաստան | Hayastan

54 տարի անշարժ կանգնելուց հոգնած Մայր Հայաստանը որոշում է իջնել, ուռած ոտքերը ջուրը դնել...

After 54 years of standing still on her pedestal with a sword in her hand, Mother Armenia decides to look for a pool of water to rest her swollen feet in...

Մարդկային էության մեջ է տարածքները նշելը։ Շրջապատում հաճախ կարող ես տեսնել, թե այս կամ այնտեղ նշանավոր մարդիկ են ապրել։ Եվ դա բնորոշ չէ մեկ մշակույթի կամ մեկ երկրի: Ու քանի որ տղամարդիկ հաճախ են գերակշռել գործունեության այս կամ այն ոլորտում, նրանց անուններով հուշատախտակների առատությունը Երևանում մշտական հիշեցում է անտեսված կանանց մասին: Ստորև մի քաղաք է, որը հիշում է իր մոռացված ու հասարակ կանանց:

Marking spaces is human nature. Marking where relevant people lived in the city is by no means unique to one culture or country. And as men dominated their respective fields and forged careers, the plaques celebrating them, abundant in Yerevan, have become constant reminders of the women left behind. This below is a city that remembers its forgotten women, its ordinary women. 

Արդյո՞ք պատմությունը կրկնվում է։ Վերջին իրադարձությունները անցյալից դասեր քաղելու շուրջ նոր քննարկումների առիթ տվեցին: 2021-ի փետրվարյան մեր թողարկումը, պատմաբան և հրավիրյալ խմբագիր Սուրեն Մանուկյանի համադրությամբ, ընկղմվում է անցյալի խորքերն ու փորձում հասկանալ ներկան՝ քրիստոնեության ընդունումից ու հայոց գրերի ստեղծումից մինչև Կիլիկիայի հայկական թագավորություն, Հայաստանի առաջին Հանրապետության գոյամարտի տարիներ ու Կարսի անկում։ Այսօր, ավելի քան երբևէ, կարևոր է պատմական անցքերին նոր հայացք նետելը՝ հայոց պատմության այժմ գրվելիք էջին հավաքական պատասխանատվությամբ առերեսվել կարողանալու համար։

Does history repeat itself? Recent events have served as a catalyst to discuss and ponder the lessons that might be drawn from history. Under the careful curation of historian and guest editor Suren Manukyan, the February 2021 issue delves into the past to try and understand the present. From the adoption of Christianity in 301 A.D. and the creation of the Armenian Alphabet a century later to the re-establishment of statehood in Cilicia, the fall of Kars and the collapse of the First Armenian Republic and beyond. More than ever, revisiting historical events through a new lens is essential for the Armenian people. Faced with similar circumstances from the past, we are collectively responsible for the chapter of Armenian history being written today.

EVN Report-ի ամսագրի չորրորդ թողարկման փոդքասթը Խորհրդային Հայաստանի մասին է. Հումանիտար հետազոտությունների հայկական կենտրոնի նախագահ փիլիսոփա Աշոտ Ոսկանյանը անդրադառնում է մեր պատմության մեջ Խորհրդային Հայաստանի նշանակության, այդ ժամանակաշրջանի առանձնահատկություններին, հասարակկան տրամադրություններին եւ սոցիալիստական հանրապետության զարգացումների հայկական յուրօրինակությանը:

 Illustration by Harut Tumaghyan.

Արցախյան երկրորդ պատերազմն ավելի քան կարևորեց անվտանգության ոլորտում բացթողումները վերացնելու հրատապությունը։ EVN Report ամսագրի «Անվտանգություն» խորագրով հունվարյան թողարկման առանցքում Հայաստանի առջև ծառացած անվտանգային խնդիրների լայն սպեկտր է՝ էներգետիկ անվտանգությունից մինչև ֆիզիկական ու պարենային անվտանգություն, և ոչ միայն: Հայաստանն առավելագույնը հինգ տարի ունի՝ մինչև Արցախում ռուս խաղաղապահների մանդատի ավարտը, անվտանգության իր ճարտարապետությունը վերակազմակերպելու համար:

The 2020 Artsakh War highlighted the urgency of addressing security pitfalls. The January 2021 issue of EVN Report's Magazine, entitled "Security," covers a wide spectrum of security concerns facing Armenia, from energy security to physical security to food security and beyond. Armenia has a maximum of five years, the period in which Russian peacekeepers will be deployed in Artsakh, to reconfigure it's security architecture.

Արցախյան երկրորդ պատերազմն ավելի քան կարևորեց անվտանգության ոլորտում բացթողումները վերացնելու հրատապությունը։ Հայաստանն առավելագույնը հինգ տարի ունի՝ մինչև Արցախում ռուս խաղաղապահների մանդատի ավարտը, անվտանգության իր ճարտարապետությունը վերակազմակերպելու համար։ 

Մեր ամսագրի երրորդ թողարկման փոդքասթում, «Անվտանգություն» խորագրով հունվարյան թողարկման հոդվածների հեղինակները խոսում են Հայաստանի տարբեր ոլորտներում անվտանգության առաջ ծառացած  խնդիրների մասին։ 

   Illustration by Harut Tumaghyan.

Մարդու իրավունքները պաշտպանելու համար թե' իշխանությունը, թե' քաղաքացիները պետք է գործեն ամեն օր: Ոչ միայն պատերազմի, այլև խաղաղության ժամանակ մարդու իրավունքների պաշտպանությունը քաջության և դիմացկունության արտահայտում է: Այս ամսվա «Մարդ եւ իրավունք» թողարկումը նվիրված է բոլոր մարդկանց իրավունքներին:

The imperative to protect human rights must be a daily endeavor for all - for those in positions of power and for ordinary citizens. Protecting human rights must include daily acts of courage and resilience, not only during times of war, but also in peacetime. EVN Report's December, 2020, issue “Dignity” is dedicated to those rights for all.

Սեպտեմբերի 27-ի վաղ առավոտյան, երբ Ադրբեջանը սկսեց լայնածավալ ռազմական գործողությունները Արցախի խաղաղ բնակավայրերի ուղղությամբ, հազարավոր ընտանիքներ ստիպված եղան անհապաղ լքել իրենց տներն ու տեղափոխվել առավել ապահով բնակավայրեր։

Կրակոցները լսվում էին համարյա ամենուր. Արցախում մնալն այլևս անվտանգ չէր։ Ռազմական գործողությունները սկսվելուն պես, Տող գյուղի բնակիչ 71-ամյա Ժորա Պողոսյանը կնոջ, երկու տղաների ընտանիքների և մի քանի հարևաններին մեծ մեքենայով անհապաղ տեղափոխեց Հայաստան ետևում թողնելով տունը, հարազատ գյուղը և տարիների ընթացքում քրտնաջան աշխատանքով ստեղծած մեծ տնտեսությունը։Պողոսյանները կորցրեցին ամեն ինչ։ 

Մեր ամսագրի երկրորդ թողարկման փոդքասթը նվիրված է բոլոր մարդկանց իրավունքներին: Նոյեմբերի 10-ի Հայաստանի, Ռուսաստանի և Ադրբեջանի եռակողմ համաձայնության արդյունքում Հադրութի շրջանի զգալի մասն անցավ Ադրբեջանի վերահսկողության տակ՝ այդ թվում նաև Տող գյուղը։ Փոդքասթում Պողոսյանները խոսում են հարազատ Տող գյուղի ակտիվ առօրյայի, սովետական միության տարիներին հայերի և ադրբեջանցիների համակեցության, Ադրբեջանի վարած հակահայ քաղաքականության, Արցախյան առաջին և Ապրիլյան պատերազմների, ինչպես նաև հայրենի հող վերադառնալու ցանկության և անորոշ թվացող ապագայի մասին։

   Illustration by Harut Tumaghyan.

Դարեր շարունակ գյուղատնտեսությունը եղել է հայ ժողովրդի կյանքի անբաժան մասը։ Երկրագործությամբ և անասնապահությամբ զբաղվող հայերն իրենց 

կենցաղը, ավանդույթներն ու ծեսերը հյուսել են գյուղատնտեսական առօրյայի շուրջ՝ սերունդներին փոխանցելով ահռելի ազգագրական ժառանգություն։ 

Մեր նորաստեղծ ամսագրի առաջին փոդքասթը հայ ժողովրդի կյանքում գյուղատնտեսության կարևորության, ավանդույթների և աշխատանքային երգերի մասին է։

Մասնակցությամբ՝ 

Սուրեն Հոբոսյանի - պատմական գիտությունների թեկնածու, ՀՀ ԳԱԱ հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտի հայ ազգագրության բաժնի վարիչ 

Տորք Դալալյանի - բանասիրական գիտությունների թեկնածու, ՀՀ ԳԱԱ հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտի բանահյուսության տեսության և պատմության բաժնի ավագ գիտաշխատող 

Նունե Աթանասյանի - արվեստագիտության թեկնածու, դոցենտ, Երևանի Կոմիտասի անվան կոնսերվատորիայի հայ երաժշտական ֆոլկլորագիտության ամբիոնի վարիչ: