Փոդքաստ

Այս շաբաթ առաջարկում ենք լսել Սոնա Մարտիրոսյանի` «Սեքսուալ դիսկուրս. խոսել անխոսելիի մասին» հոդվածի աուդիո տարբերակը։  Հայ հասարակական համերաշխությունը խաթարելու փորձված մեթոդներ կան: Դրանցից մեկը սեքսն է: Հասարակական դիսկուրսում սեքսը հակադրվում է գրեթե ամեն ինչին` կրոնին, սիրուն, ավանդական արժեքներին, անգամ հայրենիքին: Այս համատեքստում ստիպված եմ գուժել՝ Հայաստանում սեքս կա, և դա նորմալ է: Հոդվածը կարդում է Լուսինե Սարգսյանը։

Արևմտահայ գրող և խմբագիր Մառի Պէյլէրեանը զոհվեց 1915-ի Հայոց ցեղասպանության ժամանակ: Մեկ դար առաջ նա ոգեշնչող կերպար էր հազարավոր հայ կանանց համար։Նրա «Արտէմիս» ամսահանդեսը նպատակ ուներ կրթելու աշխարհով մեկ սփռված հայ կանանց ու աղջիկներին և խոսում էր նրանց իրավունքների մասին։ Այսօր քչերը գիտեն Մառի Պէյլէրեանի և «Արտէմիսի» մասին։ Լսեք Արփինե Հարոյանի՝ «Պատմության մոռացված էջերից» հոդվածաշարքի՝ «Մառի Պէյլէրեանի կյանքն ու  ժամանակները» հոդվածի աուդիո տարբերակը։ Հոդվածը կարդում է հեղինակը, մեջբերումները՝ EVN Report-ի խմբագիր Ռուբինա Մարկոսեանը։ 

Հոգեբույժ Արամ Հովսեփյանի` «Հայելու երկու կողմից» հոդվածի աուդիո տարբերակը՝ հոգեկան առողջության խնդիրներ ունեցող մարդկանց և նրանց ընտանիքների մասին է։  Հայաստանի սահմանամերձ համայնքներում հոգեկան առողջության խնդիրներ ունեցող մարդիկ և նրանց ընտանիքներիը առնչվում են ծանր խնդիրների։ Այս համայնքներում գլխավորը գոյատևելն է՝ զգացմունքները միշտ էլ կարելի է զսպել, հետաձգել մինչև ավելի լավ ժամանակներ։ Հոդվածը կարդում է Լուսինե Սարգսյանը։ 

Այս շաբաթ առաջարկում ենք լսել Սոնա Մարտիրոսյանի՝ «Ժողովրդագրական պատկեր. Հայաստանի պատմության մեջ առաջին անգամ դեպոպուլիացիա է գրանցվել» հոդվածը Հայաստանի Հանրապետության ժողովրդագրական պատկերի մասին։Հոդվածը կարդում է Լուսինե Սարգսյանը։  Հայաստանում ծնելիության մակարդակը կազմում է 1.6 ծնունդ մեկ կնոջ համար: Այս տարի հանրապետության հինգ շրջաններ գրանցել են ավելի բարձր մահացության, քան ծնելիության մակարդակ: Ամենաբարձրը Լոռու մարզում էր: Փորձագետների կարծիքով, ժողովրդագրական մակարդակը մտահոգիչ է:

Մեր փոդքասթները ևս անցել են արտակարգ ռեժիմի ու այս անգամ մենք խնդրել ենք մարդկանց ձայնագրել իրենց ու պատմել, թե ինչո՞վ են զբաղվում տնային ռեժիմում գտնվելու ժամանակ, ի՞նչ են մտածում աշխարհում ու Հայաստանում տիրող իրավիճակի մասին ու ի՞նչն են կարոտում ամենից շատ:

Գրող, դիմադրության մարտիկ, քաղբանտարկյալ Էլլէն Բիւզանդի (Եղիսաբեթ Ստամբոլցյան) կյանքը լեգենդների կծիկ է։ Բիւզանդի՝ Հայաստանի առաջին հանրապետության կազմավորման և հասարակական ու քաղաքական գործիչների մասին անտիպ օրագրերն ու հուշագրերը դեռեւս սպասում են բացահայտման ու տպագրման իրենց հերթին…

Հոդվածի հեղինակ՝ Նարեկ Մանուկյան ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի վիճակագրության ինստիտուտի տվյալներով Հայաստանում գրագիտության մակարդակը 99% է, սակայն հանրապետությունում սովորողների առնվազն 20%-ը վերջին 17 տարիներին դժվարությամբ է համապատասխանել (կամ առհասարակ չի համապատասխանել) ֆունկցիոնալ գրագիտության չափանիշներին:

Ժամանակ կար՝ 90-ականների սկզբին, երբ Երևանի «Զվարթնոց» օդանավակայանից երկու կանոնավոր չվերթ էր գործում՝ մեկը դեպի Մոսկվա, մյուսը ռուսական մեկ այլ քաղաք։ Նախորդ դարավերջին սկսված այս գործընթացն արդեն շարունակվում է մոտ երեք տասնամյակ և արդեն աշխարհի բոլոր ուղղություններով։ Մարդիկ հեռանալու տարբեր եղանակներ են որոնել ու գտել  և իրենց պատմությունները պատմել օրագրերին։ Եվ, չնայած դրանց երբեմն չափազաց անձնական բնույթին, մեզ հաջողվել է հավաքել մոտ մեկ տասնյակ օրագրեր, որոնք վավերագրում են Հայաստանը լքողների քողարկված զգացմունքները։  Կարդում է հոդվածի հեղինակ ՝ Արեն Մելիքյանը:

EVN Report-ի փոդքասթում խմբագիր Ռուբինա Մարկոսեանը զրուցում է «ԱՐԻ» գրական գործակալության հիմնադիր, գրական գործակալ Արևիկ Աշխարոյանի հետ հայ ժամանակակից գրականության, գրող - գործակալ հարաբերությունների, հայ գրողներին միջազգային ընթերցողին ներկայացնելու և Հայաստանում ընթերցողների համայնքի անհրաժեշտության և այլնի մասին։ 

EVN Report-ի փոդքասթում խմբագիր Ռուբինա Մարկոսեանը զրուցում է պատմական գիտությունների դոկտոր Հասմիկ Խալափյանի հետ՝ Օսմանյան կայսրությունում հայ կանանց գործունեության, դիրքի, ֆեմինիզմի առաջին ալիքի, կանանց կրթության և վճարովի աշխատանքի պահանջի և այլնի մասին։