Tag: EVN Report

Ռուբեն Ֆիլյանի՝ ուշ խորհրդահայ արձակում, կատարելապես նոր ու արտասավոր փիլիսոփայական մտահորիզոններ բացելու հանդուգն փորձի մասին Արամ Պաչյանի անդրադարձի ՁայնաԳիրը։

Միջնադարյան գերեզմանոցների վերաիմաստավորման կարևորությունը ներկայացնող հոդվածի ՁայնաԳիրը։

Սոնա Կարապողոսյանն անդրադառնալով Ստեփանակերտի օդանավակայանի մասին ֆիլմին` նշում է, որ ռեժիսորը փորձել է պատմությունը ներկայացնել բեմականացված-վավերագրական ժանրի պրիզմայով, որը ֆիլմի ընթացքում սկսում է մետամորֆոզ ապրել, դառնալ բարակ ու թափանցիկ` բացահայտելով ռեժիսորի ու նրա տեսախցիկի ներկայությունը:

1850-ականների Ղրիմի պատերազմի, միջազգային խորը հակասությունների ու Սևծովյան տարածաշրջանում ազդեցությունն ավելացնելու շարունակվող պայքարին անդրադարձող հոդվածի ՁայնաԳիր տարբերակը։

1850-ականների Ղրիմի պատերազմը չլուծեց ներգրավված կողմերի աշխարհաքաղաքական մրցակցության հարցը: Սևծովյան տարածաշրջանում ազդեցությունն ավելացնելու համար պայքարը շարունակվում է նաև այսօր։

Ավելի քան 30 տարիների ընթացքում մշտապես խոսվել է Հայաստանի ազգային նպատակների արդարացիության և չափազանց քիչ` այդ նպատակներին հասնելու միջոցների և ընտրված նպատակների իրագործելիության մասին:

«ԵՎ այլն» բաժնում հրապարակված՝ Լիլիթ Սարգսյանի «Գլոբալ և լոկալ արվեստային պատերազմներ: Հայ նկարիչները «Պաղ և սառը: ԱՄՆ և ԽՍՀՄ արվեստը» ցուցահանդեսում» հոդվածի ձայնագիրը: Ընթերցում է Գոհար Աբրահամյանը: Համաշխարհային ժամանակակից արվեստի պատկառելի հարթակում հակադիր բևեռների հայ արվեստագետների ընդգրկումը բացահայտում է ոչ հեռու անցյալի հայկական գեղարվեստական ​​ժառանգության հիմնովին վերանայման և վերաիմաստավորման անհրաժեշտությունը:

Համաշխարհային ժամանակակից արվեստի պատկառելի հարթակում հակադիր բևեռների հայ արվեստագետների ընդգրկումը բացահայտում է ոչ հեռու անցյալի հայկական գեղարվեստական ​​ժառանգության հիմնովին վերանայման և վերաիմաստավորման անհրաժեշտությունը:

«ԵՎ այլն» բաժնում հրապարակված՝ Կարեն Ավետիսյանի «Ուժը` ճշմարտություն(ն) է» հոդվածի ձայնագիրը: Ընթերցում է Կարեն Ավետիսյանը:  2022-ի պատմական մարտ ամսվա հայ–ռուս–ուկրաինական մեր այս պայմանական նշանաբանական եռանկյունու արանքում Վիտրուվյան մարդու պես ջղաձիգ է Խոսքը՝ ոչ միայն այլաբանական, այլ հենց ամենուղիղ մարմնավորմամբ։

Շատ կանայք ենթարկվում են մանկաբարձական բռնության, ինչը ոչ միայն խախտում է արժանապատիվ և հարգալից բուժօգնություն ստանալու նրանց իրավունքը, այլև կարող է լրջորեն սպառնալ նրանց կյանքին և առողջությանը:

Կրթություն 42-ի այս թողարկման շրջանակում խոսում ենք Կրթության զարգացման և նորարարությունների ազգային կենտրոնի գործունեության, սպասվող ծրագրերի և փոփոխությունների մասին։ Կրթություն 42-ը մի քանի մասից բաղկացած փոդքաստների շարք է ուր քննարկում ենք կրթության տարատեսակ հարցեր: Ինչո՞ւ 42. որովհետև Դուգլաս Ադամսի The Hitchhiker’s Guide to the Galaxy գրքում 42-ը կյանքի, տիեզերքի և ամեն ինչի պատասախանն է, սակայն ոչ ոք չգիտի, թե որն է հարցը: Այդպես էլ կրթության մեջ: Փոդքաստն իրականացնում է «Պարադիգմա» կրթական հիմնադրամը՝ Ֆրիդրիխ Նաումանի՝ «Հանուն ազատության» հիմնադրամի Հարավային Կովկասի տարածաշրջանի երևանյան գրասենյակի և EVN Report-ի հետ համագործակցությամբ: Այս փոդքաստի ընթացքում հնչած կարծիքների համընկնումը Ֆրիդրիխ Նաումանի՝ «Հանուն ազատության» հիմնադրամի Հարավային Կովկասի տարածաշրջանի երևանյան գրասենյակի և EVN Report-ի հետ պարտադիր չէ։

Վաճառք բառի հետ գալիս են մի քանի կարծրացած պատկերացումներ, ինքներդ կարող եք մտաբերել։ Մարդը, որը աշխատանք է փնտրում, չի գտնում իրեն համապատասխան վաճառվող աշխատանք, կամ չի կարողանում իրեն վաճառել՝ որպես լավ գործընկեր։ Վաճառքի մասին մի քանի այլ դիտանկյուններից խոսում է «Ստամինա» վաճառքի աութսորսինգային ընկերության հիմնադիր տնօրեն Վահագն Ղազարյանը։

Կրթություն 42-ի այս թողարկման շրջանակում խոսում ենք Կրթության զարգացման և նորարարությունների ազգային կենտրոնի գործունեության, սպասվող ծրագրերի և փոփոխությունների մասին։ Կրթություն 42-ը մի քանի մասից բաղկացած փոդքաստների շարք է ուր քննարկում ենք կրթության տարատեսակ հարցեր: Ինչո՞ւ 42. որովհետև Դուգլաս Ադամսի The Hitchhiker’s Guide to the Galaxy գրքում 42-ը կյանքի, տիեզերքի և ամեն ինչի պատասախանն է, սակայն ոչ ոք չգիտի, թե որն է հարցը: Այդպես էլ կրթության մեջ: Փոդքաստն իրականացնում է «Պարադիգմա» կրթական հիմնադրամը՝ Ֆրիդրիխ Նաումանի՝ «Հանուն ազատության» հիմնադրամի Հարավային Կովկասի տարածաշրջանի երևանյան գրասենյակի և EVN Report-ի հետ համագործակցությամբ: Այս փոդքաստի ընթացքում հնչած կարծիքների համընկնումը Ֆրիդրիխ Նաումանի՝ «Հանուն ազատության» հիմնադրամի Հարավային Կովկասի տարածաշրջանի երևանյան գրասենյակի և EVN Report-ի հետ պարտադիր չէ։

Հայաստանյան տեխնոլոգիական նորարարությունների ասպարեզում տեղական ծրագրային ապահովմամբ (software) զբաղվող ընկերությունները մեծ առաջընթաց են գրանցում: Տեխնոլոգիական սարքավորումների էկոհամակարգը (hardware) ևս փորձում է հետ չմնալ և շարունակում է բարձունքներ նվաճել համաշխարհային շուկայում:

Գիտանորարարական (Deep Tech) ընկերությունները ստեղծում են ժամանակակից աշխարհում առկա խնդիրների լուծմանը նպաստող բեկումնային տեխնոլոգիաներ։ Գիտական հենք ունեցող լուծումը կարող է փոխել շուկայում առկա «ստատուս քվոն»՝ ստեղծել նորը կամ ոչնչացնել գոյություն ունեցող շուկաները։ Ի՞նչ քայլեր պետք է ձեռնարկել Հայաստանում հավակնոտ խնդիրներ լուծող և աշխարհին հավելյալ արժեք տվող երկիր դառնալու համար։

Ռուս-թուրքական առաջին պատերազմը տեղի է ունեցել 16-րդ դարում, և մինչ օրս երկու կայսրություններն իրենց ուժերը ռազմի դաշտում չափել են 12 անգամ։ Մեկնարկելով այս շարքը՝ մենք ցանկանում ենք ներկայացնել 19-20-րդ դարի ռուս-թուրքական այն պատերազմները, որոնք ճակատագրական նշանակություն են ունեցել հայ ժողովրդի երկու՝ արևմտյան և արևելյան հատվածների համար։

Ինքնության բացահայտման գործընթացի ժամանակ միաձուլված գալիս են որոշակի հարցեր, ինչ եմ ուզում ես ինքս ինձ և միջավայրի համար, որը որ տուն եմ կոչում, արդյո՞ք ես ճանաչում եմ ինձ և գիտեմ իմ պատմությունը։ «Դրախտի դարպասը» ֆիլմի ռեժիսոր Ջիվան Ավետիսյանը խոսում է պատերազմից, անհատի որակական և ինքնության հարցերին վերաբերվող խնդիրներից և ապրելու մասին ֆիլմ նկարելու մասին։

Հայաստանում կորոնավիրուսի համավարակի դեմ պայքարի փորձը կարող է և պետք է հիմք ծառայի Սփյուռքի փորձագետների և մասնագետների ներգրավմամբ ճգնաժամերի կառավարման երկարաժամկետ և ինստիտուցիոնալ մեխանիզմներ մշակելու համար:

Անցումային արդարադատությունը արդարադատության առանձնահատուկ ձև է, քանի որ ներդրվում է որոշակի ժամանակահատվածով և բացառիկ հանգամանքներ կարգավորելու նպատակով։ Ներքոշարադրյալը հիմնված է դոկտոր Ներսես Կոպալյանի «Անցումային արդարադատության օրակարգ Հայաստանի Հանրապետության համար» զեկույցի վրա և վերջինիս առանցքային թեզերի ամփոփումն է։

Այս ակնարկում Արամ Պաչյանը քննում է Ռուբեն Ֆիլյանի՝ ուշ խորհրդահայ արձակում, կատարելապես նոր ու արտասավոր փիլիսոփայական մտահորիզոններ բացելու հանդուգն փորձը։

Դեկտեմբերի 10-ը աշխարհը նշում է որպես մարդու իրավունքների պաշտպանության օր։ 2001-ի հունվարի 25-ին Հայաստանը Եվրոպայի խորհրդին անդամակցելու պահին ստորագրեց Մարդու իրավունքների և հիմնարար ազատությունների պաշտպանության կոնվենցիան։ Ներկայացնում ենք Կոնվենցիայով ամրագրված այն իրավունքները, որոնց խախտումներն առավել հաճախ են հաստատվել Եվրադատարանի վճիռներով՝ ընդդեմ Հայաստանի։

30 տարի առաջ՝ 1991-ի դեկտեմբերին սկսվեց ԽՍՀՄ փլուզման գործընթացը։ Սակայն, եթե նախկինում համաշխարհային գերակայության համար մրցում էին հավաքական Արևմուտքն ու Խորհրդային Միությունը՝ յուրաքանչյուրն իր փոքր դաշնակիցների հետ, ապա «նոր աշխարհում» ինքնուրույնության և «արևի տակ իրենց տեղն» ամրապնդելու հայտ են ներկայացնում ավելի ու ավելի շատ երկրներ։

Հայաստանի ու Ադրբեջանի միջև դելիմիտացիայի ու դեմարկացիայի գործընթացի ձևաչափ ստեղծելու առումով տարբեր քայլեր են արվում, որոնք, սակայն, զուգորդվում են Ադրբեջանի կողմից սողացող անեքսիայի և ռազմական ագրեսիվ գործողությունների հետ։ Հոդվածն անդրադառնում է դելիմիտացիայի ու դեմարկացիայի գործընթացին, առաջարկություններ են արվում փուլերի, ձևաչափերի և սկզբունքների վերաբերյալ։

2021 թվականի դեկտեմբերի 5-ին Հայաստանում տեղի կունենան տեղական ինքնակառավարման մարմինների՝ անկախության 30 տարիներից ի վեր ամենակարևոր ընտրությունները։ Այս և աշնանը տեղի ունեցած ՏԻՄ երկու ընտրությունները հունիսին կայացած խորհրդարանական արտահերթ ընտրություններից հետո կարծես լինեն երկրորդ փուլ՝ Հայաստանի անընդհատ փոփոխվող քաղաքական դաշտի վերաբերյալ ավելի լավ պատկերացում կազմելու համար:

Վերջին տարիներին «սոցիալական պատասխանատվություն» արտահայտությունն ավելի ու ավելի հաճախ է հայտնվում մեր խոսույթում։ Սակայն կարևոր է հասկանալ, թե որոնք են հանրության համար սոցիալական նորմերի ընդունելի սահմանները, գրում է Միքայել Յալանուզյանը։ Եվ եթե մեկը ծխախոտի մնացորդը նետում է փողոցում, ապա պետք է հասկանալ, թե արդյոք այդ արարքը դատապարտելի է հասարակության մյուս անդամների համար։

Հայաստանի անկախ և ինքնիշխան ժողովրդավարական քաղաքականությունը, ընկալվեց աշխարհաքաղաքական ենթատեքստում: Վտանգը այդ իրականությունը չտեսնելու, չգնահատելու, համապատասխանաբար ներքին, արտաքին ու անվտանգության քաղաքականությունը չվերահաշվարկելու մեջ էր։

Կարսի պայմանագիրը կնքվեց աշխարհաքաղաքական բարդ պայմաններում։ Թուրքիան կարողացավ օգտագործել Արևմուտքի հետ հարաբերությունները կարգավորելու «սպառնալիքը» ռուսական կողմից առավելագույն զիջումներ կորզելու համար՝ հիմնականում Հայաստանի հաշվին։

Ընդամենը մի քանի տարի առաջ, լսելով «միաեղջյուր» բառը, պատկերացնում էինք այն կերպարը, որին ճանաչում ենք հեքիաթներից և մուլտֆիլմերից: Այսօր առասպելական արարածը կապված է նաև հաջողակ ստարտափ ընկերությունների հետ, ինչպիսիք են Picsart-ը և ServiceTitan-ը:

Եվրասիական տնտեսական միության բնական գազի ընդհանուր շուկա ձևավորելու վերջնաժամկետ է սահմանված 2024 թ. հունվարի 1-ը։ Եթե գործարքը կայանա, կարո՞ղ է Հայաստանը որպես բնական գազ ներմուծող երկիր օգուտ քաղել:

Չնայած երեխաների նկատմամբ բռնությունը և սեռական շահագործումն արգելող դրույթներն ամրագրված են միջազգային և տեղական իրավական համակարքում, երեխաների նկատմամբ բռնությունը մնում է ժամանակակից աշխարհի ամենալուրջ մարտահրավերներից մեկը:

Թեև կանանց մեծ մասը զենք չի վերցրել պատերազմին մասնակցելու համար, բայց շատերն իրենց հմտություններն օգտագործելով՝ յուրովի կռվել են։ Արցախյան երկրորդ պատերազմի առաջին տարելիցին նվիրված՝ Կուշանե Չոբանյանը ներկայացնում է վեց արտասովոր կանանց պատմություններ, որոնք գտնվել են առաջնագծում։

Հայաստանի բոլոր իշխանությունները շարունակաբար ստեղծել են հատվածական ռազմավարական օրակարգեր, որոնք ուշ թե շուտ դատապարտվել են անհաջողության։ Արդյունքում Հայաստանը 30 տարի շարունակ գոյատևել ու զարգացել է առանց համազգային ռազմավարական օրակարգի։

2020 թվականի Արցախյան պատերազմի ընթացքում Ադրբեջանի զինված ուժերը կիրառել են միջազգայնորեն արգելված կասետային ռումբեր և սպիտակ ֆոսֆոր պարունակող զենքեր: Այրիչ զենքի կիրառումը ծանր այրվածքներ է պատճառել տասնյակ զինվորների եւ անդառնալի կորուստ շրջակա միջավայրին:

Կինեմատոգրաֆի քարոզչական ներուժը քաղաքական գործիչներից շատերն են փորձել օգտագործել։ Բայց կինոլեզվի զարգացմանը զուգահեռ սկսեց նաև հակառակ գործընթացը՝ ռեժիսորները մի շարք արտահայտչամիջոցներ էին օգտագործում իշխանություններին քննադատելու, հակադրվելու համար։ Թվում էր, թե 2018-ի թավշյա հեղափոխությունից հետո ժամանակակից հայ կինոն պետք է ողողվեր դրա մասին կամ դրա դեմ ֆիլմերով։ Սակայն օրինակները սակավ են:

Կապված ընտանիք ինստիտուտի ժամանակակից ընկալումների, ավանդական հայկական ընտանիքի վերաբերյալ հանրային դիսկուրսների, ընտանիք ինստիտուտի պահպանության ու պաշտպանության, ընտանիքում կանանց կարգավիճակի, երեխաների իրավունքների վերաբերյալ ընկալումների փոփոխության հետ, առաջ են գալիս մի շարք խնդիրներ, որոնք պարզաբանման կարիք ունեն։

Այս «ճշմարիտ, բայց ոչ իրական պատմության» մեջ Վերդյանները չեն անհանգստանում, որ իրենց գնած տունը, ըստ ամենայնի կիսելու են ուրվականների և չար ոգիների հետ: Նրանց անհոգության պատճառը չապազանց մարդկային է:

Ազգային ժողովում լրագրողների մասնագիտական աշխատանքի խստիվ սահմանափակումն աննախադեպ է և անընդունելի: Այս մասին գրում է ինֆորմացիայի ազատության կենտրոնի հիմնադիր Շուշան Դոյդոյանը:

Աշխատավայրում կերակրասենյակ ունենալն ու աշխատանքային ճկուն պայմանները օգնում են աշխատող մայրերին՝ շարունակել կրծքով կերակրելը աշխատանքի վերադառնալուց հետո, չխաթարել մոր ու երեխայի հուզական կապը: Աշխատանքային օրենսգիրքը հարցն չի անտեսում սակայն ինչքանո՞վ է կարգավորում այն:

Այն, ինչ ներկայացվել է որպես սահմանագծման խնդիր, ավելիէ ուժգնացրել Հարավային Կովկասի տարածաշրջանային կայունությանն ուղղված սպառնալիքները: Ռազմական գործողությունների ներկայիս աճի համատեքստը չի կարող արդյունավետ լինել. գործընթացը պետք է վերադառնա միջազգային նորմերի դաշտ, գրում է Սոսի Թաթիկյանը: Սակայն առաջին հերթին անհրաժեշտ է անդրադառնալ իրադարձությունների ժամանակագրությանը:

Մի փոքրիկ, ինքնահռչակված և չճանաչված Հանրապետությունում, որտեղ ժամանակին ապրել են իր նախնիները, նախագահականի աշխատակազմի հետ թեյի ժամին Անահիտը պատմում է, որ պարզել է որ շեֆերն ու պատվավոր հյուրերը ունեն մի շքեղ պետքարան, մինչդեռ իրենք` աղջիկներով հարմարվել են իրենց առանց նստատեղի մութ ամբարին:

Հայաստանում ՏՏ ոլորտը երկրի զարգացման ռազմավարական ուղղություն է` բնակչության գիտական և կրթական ներուժի համեմատաբար բարձր մակարդակի շնորհիվ: Այն նաև երկրում ամենաբարձր վարձատրվող ոլորտներից մեկն է:

Այլ շուկաների համեմատ Հայաստանի հեռահաղորդակցության և կապի շուկան խիստ մրցակցային է: Տնտեսագետ Սուրեն Պարսյանը մանրամասնում է:

ՀՀ պարենային շուկայի կարևորագույն բաղադրիչներից է կաթնամթերքի շուկան: Վերջին տարիներին այստեղ նկատվում են դրական տեղաշարժեր, մասնավորապես՝ կաթի և կաթնամթերքի արտադրության աճի, փաթեթավորման որակի բարելավման տեսքով: Այդուհանդերձ, առկա են որոշակի դժվարություններ ոլորտի կառավարման, տեխնիկական զինվածության և հիգիենայի նորմերի պահպանման հետ կապված։

Մոսկվայի պայմանագիրը, որը կարգավորում էր Թուրքիայի և Խորհրդային Ռուսաստանի սահմանային հարցերը, բախտորոշ նշանակություն է ունենում Հայաստանի համար։ Ռուս-թուրքական համաժողովը, ինչպես 1918-1920 թթ. մի շարք իրադարձություններ, պարուրված է բազում առասպելների թանձր շղարշով, իրական ու կեղծ տեղեկություններով։

Մեկ տարուց ավելի աշխարհը պանդեմիայի մեջ պահող կորոնավիրուսային հիվանդության դեմ պատվաստանյութերն արդեն կիրառվում են՝ սպասումով, որ այսպիսով վիրուսին հնարավոր կլինի սանձել։ Հայաստանը ևս փորձում է անմասն չմնալ գործընթացից ու աշխատում պատվաստանյութով գոնե ամենախոցելի խմբերին ապահովելու ուղղությամբ։

Top 10 of Rabiz-ը անվեհեր 90-ականների խելառ մանուկն է։ «Մեր բակի», «Խաթաբալադայի» ու մի քանի այլ must-երի հետ միասին այն անհրաժեշտ է վերբեռնել ի պահ ապագայի թվային թանգարանում՝ ի զարմանս գալիք մշակութաբանների, որոնք դեռ նորովի պետք է բացահայտեն, թե այդ ինչպես է քարտեզի վրա հազիվ նշմարվող դռնփակ Հայաստանում ծնունդով Սպիտակցի Հայկ Ղևոնդյանը իր ցավերը պատմում փոփի արքա Մայքլ Ջեքսոնին:

Մեդիա նախաձեռնությունների կենտրոնի media.am կայքի խմբագիր Գեղամ Վարդանյանը խոսում է վերջերս հրապարակված «Ապատեղեկատվության տարածման օրինաչափությունները հայաստանյան առցանց մեդիայում» զեկույցի, Հայաստանում ապատեղեկատվության հիմնական թեմաների և աղբյուրների, մեդիադաշտում դավադրապաշտության տեսությունների, ինչպես նաև հայ հասարակության ընկալումների մեջ ռուսական մեդիադաշտի ազդեցության մասին:

Նոյեմբերի 10-ի հայտարարությունը թեև կանգնեցրեց Արցախյան երկրորդ պատերազմը, սակայն Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև պետական սահմանների հստակեցման շուրջ լուրջ մտահոգություններ առաջ բերեց: Մինչ հանրային քննարկումների կենտրոնում շարունակում են մնալ սահմանագծման և սահմանազատման գործընթացի օրինականության շուրջ մտահոգությունները, ներկան ավելի լավ ըմբռնելու համար անհրաժեշտ է հետադարձ հայացք նետել անցյալին:

Արման Նշանյանի «Սողոմոնի երգերը» սկսվում է որպես հեքիաթ և խոստանում պատմել պատանի Կոմիտասի և նրա երկու ընկերուհիների՝ թրքուհի Սևիլի և հայուհի Սոնայի մասին։Բացահայտ բիոպիկային նկրտումներով հանդերձ՝ ռեժիսորին այդպես էլ չի հաջողվում մարմնայնացնել վարդապետին։

Համավարակով և հետպատերազմյան իրավիճակով պայմանավորված՝ Հայաստանում նկատվում է եկամուտների նվազում և աղքատության աճ, որոնք ամենամեծ ազդեցությունն են ունենում անշարժ գույքի շուկայի վրա:

Ադրբեջանի ռազմական ծախսերը 2020 թվականին աճել են 17 տոկոսով. սա տարեկան աճի ամենամեծ ցուցանիշներից է Արևելյան Եվրոպայում և Եվրասիայում։ Հետ չի մնում նաև Հայաստանը։

Հետպատերազմյան ճգնաժամը փշրել է ապագայի շուրջ նախկին պատկերացումները՝ դրանք փոխարինելով անորոշ հորիզոններով։ Իրավիճակին փորձում է միջամտել ժամանակակից արվեստը՝ առաջարկելու մի նոր տարածություն, որտեղ կարելի է պատկերացնել ապագան։

Նոր ճանապարհներ, նոր շուկաներ և զարգացման նոր հնարավորություններ․ այս մասին քննարկումներ է ծնել Արցախյան 3-րդ պատերազմից հետո՝ նոյեմբերի 9-ին ստորագրված եռակողմ հայտարարության 9-րդ կետը՝ նվիրված տարածաշրջանում տնտեսական և տրանսպորտային բոլոր կապերի ապաշրջափակմանը։

Վերջին տարիներին երևանցիներն սկսել էին ավելի ու ավելի շատ ժամանակ անցկացնել սրճարաններում ու առհասարակ՝ դրսում։ Դրսում էին սնվում, ընդմիջում անում, աշխատում ու փախչում առօրյայից։ Քովիդյան տնակալման շրջանում շատերն ամենածանրը հենց դա տարան՝ փախուստի անհնարինությունը։

Հայաստանում զինված ուժերի քաղաքական չեզոքությունը չպահպանելու և քաղաքացիական վերահսկողության սկզբունքը խախտելու հանգամանքը, ինչպես նաև իշխանության ու ընդդիմության միջև բևեռացումը խոսում է լրջագույն ճգնաժամի առկայության մասին, որի անտեսումը կարող է հանգեցնել դրա սրմանը, իսկ ստատուս քվոյի պահպանումը՝ այն ավելի անկայուն և պայթյունավտանգ դարձնելուն:

2020 թ. Արցախյան պատերազմից հետո ունեցվածքի կորստի տեղական փաստահավաք նախաձեռնությունների հետ մեկտեղ, Հայաստանի կառավարությունը նաև միջպետական բողոք է ներկայացրել ՄԻԵԴ, որը ներառում է գույքային իրավունքներին վերաբերող հարցեր:

Երբ Երկաթե վարագույրն ընկավ, իր հետ փլուզելով նաև խորհրդային միակուսակցական համակարգը, նոր կայացող կուսակցությունները մի շարք խնդիրների բախվեցին։ Դրանց համար սովորական դարձավ անհատների (որպես կանոն՝ հիմնադիր-առաջնորդ-հովանավորի) և ոչ թե գաղափարախոսության շուրջ կենտրոնանալը։

Զինվորի տուն՝ այսպես են անվանում շուրջ երեք տարի առաջ ստեղծված Հայրենիքի պաշտպանի վերականգնողական կենտրոնը, որն այս ընթացքում հարյուրավոր զինհաշմանդամների հույսի տունն է դարձել՝ ապաքինման ճանապարհին։

Արցախյան երկրորդ պատերազմի բերած ճգնաժամի ծավալն ու խորությունը փշրել են հայության բոլոր ընկալումները, առասպելներն ու պատրանքները։ Հոդվածում առաջարկվում է ստեղծել Արցախյան երկրորդ պատերազմի հանգամանքները քննող հանձնաժողով՝ ախտորոշելու եւ շտկելու ռազմական և աշխարհաքաղաքական այսպիսի ձախողման հանգեցրած համակարգային սխալները։

Դու հեռանում ես տնից, որ քեզ փրկես ու հետ գաս՝ վստահ լինելով, որ տունը կմնա։ Քեզ փրկում ես, տունը՝ չէ։ Ավելի ճիշտ՝ քեզ տան մեջ չես փրկում, այլ տնից դուրս. chez moi-ն չի փրկվում։ Դու արդեն որտեղ էլ ապրես՝ chez moi չէ։ Մենակ մնացած տներում թշնամու զինվորներ են։ Մենակ մնացած տները սպանել, տանջամահ անել չի լինում։ Մենակ մնացած տները հետևում են անթրաշ զինվորների խրախճանքին:

Հայաստանում արդեն ձմեռ է. այս տարի, սակայն, միայն ձմեռային ավանդական շրջափուլին չէ, որ պիտի պատրաստվենք։ Նկատի ունենալով Արցախյան երկրորդ պատերազմի ելքը՝ առավելագույնը հինգ տարի ունենք երկրի անվտանգությունը կտրուկ բարելավելու համար. ընդ որում, դա պետք է արվի մի շարք ուղղություններով, որոնք մանրամասն ներկայացնում է Ռաֆֆի Քասարճեանը։

Մարիամ և Երանուհի Ասլամազյանները Սովետական Հայաստանի ամենաճանաչված կին արվեստագետներից են։ Իրենց ստեղծագործական ուղու ընթացքում քույրերն արվեստի աշխարհում մի շարք կարծրատիպեր կոտրեցին՝ հետագա սերունդներին թողնելով մեծ ժառանգություն։

Ոչ թե իսկական, այլ իրական պատմություն ման էկող տունը մնացածների, տնից տուն կամուրջներ գցածների, սկզբում նեթֆլիքսի գերի, հետո ֆեյսբուքյան բանտարկյալ դարձածներիս մասին: Երբ աշխարհն ուղիղ տունդ է մտնում, իսկ տունդ՝ մխրճվում աշխարհի մեջ: Լուսինե Խառատյանը գրում է տնակալած, օջախակալած ու եթերապատվածներիս մասին:

Կորստի և անորոշության արանքում Արցախահայությունը շարունակում է ապրել հետցնցումներով՝ փորձելով վերականգնել երբեմնի բնականոն կյանքը։ Լրագրող Գոհար Աբրահամյանը պատմում է Արցախյան երկրորդ պատերազմի արդյունքում տուժած Արցախցիների, նրանց կիսատ թողած նպատակների, նախաձեռնությունների և կորստի մասին։

Արցախյան պատերազմի ընթացքում՝ մինչ միջազգային լրատվամիջոցների ներկայացուցիչները կժամանեին հակամարտության գոտի, Ադրբեջանն օգտագործում էր հայելային քարոզչություն՝ փորձելով երկու կողմերին պահել բարոյական հավասար պայմաններում՝ տեղեկատվական մշուշի միջոցով։

Պատերազմը ներխուժել է գրեթե բոլոր հայ ընտանիքներ։ Մինչ զինվորները կռվում են առաջնագծում, Արցախում ծավալված այս նոր պատերազմից մազապուրծ եղած երեխաների մի նոր սերունդ իրենց ընտանիքների հետ տրավման հաղթահարելու ուղիներ են որոնում։

Լրագրող Լուսինե Մուսաելյանը հիշում է Արցախյան առաջին պատերազմը։ Նա հիշում է, թե ինչպես է Բարոնուհի Քերոլայն Քոքսն իրեն ճմռթված թղթով փաթաթված գույնզգույն կոնֆետ տալիս։ Հիշում է ռմբակոծություններն ու ապաստարանները։

Հուլիսի 12-ից հայ-ադրբեջանական սահմանի Տավուշի հատվածում իրավիճակը սրվեց և օրեր շարունակ հայկական բնակավայրերը հրետակոծվում ու գնդակոծվում էին ոտնահարելով միջազգային իրավունքի նորմերը:

Պատմություն ուրիշների կյանքի կալիդոսկոպիկ աղավաղումների մասին, որտեղ մարդկային փոխհարաբերությունները ձեզ համար օտար են և ձեզանից հեռու՝ չնայած որ պատմությունը ձեր քաղաքից է, իսկ «հերոսը»՝ ձեր ընկերը: Ոչ թե իսկական, այլ իրական պատմություն Իններորդ թաղամասի 9ա շենքի իններորդ հարկից՝ առանց դիտանցքի տան դռան այն կողմից:

Հայրենիք-սփյուռք հարաբերությունների պետականակենտրոն զարգացումը թույլ է տալիս լուծել երկու խոշոր խնդիր, որոնք բնորոշ են նաև Հայաստանի և սփյուռքահայ համայնքների հարաբերություններին: Առաջին խնդիրը կառուցվածքային, ինստիտուցիոնալ և պետականակենտրոն է: Երկրորդը գաղափարական է ու անդրազգային, և պահանջում է հայկական պետության ակտիվ միջամտությունը։

Հանրակրթության առարկայական նոր չափորոշիչները՝ հիմքում դրված կրթական փիլիսոփայության ու որդեգրած մոտեցումների առումներով ևս հիմնավորման ու փաստարկման կարիք ունեն։

Վերջերս Հայաստանի խորհրդարանը հաստատեց գույքահարկի բարձրացման նախագիծը, ինչը հանգեցրեց բանավեճերի և քննադատության մեծ ալիքի: Աստղիկ Կարապետյանը բացատրում է, թե ինչպես է իրականացվում բարեփոխումը:

Սա ո՛չ իսկական պատմություն է, ո՛չ էլ իրական պատմություն: Բայց եթե ճակատագիրը հանկարծ որոշեր թունավոր առնականության մասին դաս սովորեցնել, միգուցե պատմությունը հենց այսպես էլ ընթանար:

Կրթության գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարությունը շրջանառեց հանրակրթության նոր չափորոշչի նախագիծը. փորձենք քննարկել փաստաթուղթը, հատկապես, որ այն նախ և առաջ քաղաքական փաստաթուղթ է, որն ընդհանրական դրական նպատակներից բացի պետք է անդրադառնա նաև կոնկրետ միջավայրի խնդիրներին և տեսլականին, եթե կրթությունը դիտարկում ենք որպես այդ խնդիրների լուծման և տեսլականի ձգտման միջոց։

COVID-19 վարակի տարածումը կանխելու նպատակով շուրջ 3 ամիս է գործում է քաղաքացիների զանգերն ու տեղաշարժը վերահսկող համակարգ, որը քննարկումների առիթ դարձավ հասարակության տարբեր շերտերում։ EVN Report-ի հոդվածում լրագրող Աստղիկ Կարապետյանը մի շարք փորձագետների հետ զրուցել է համակարգի արդյունավետության, բացերի և հնարավոր վտանգների մասին։

COVID-19-ը շարունակում է տարածվել Հայաստանով մեկ՝ հետևում թողնելով ֆիզիկական և հուզական սպիներ: Գոհար Աբրահամյանը հավաքագրել է վարակի հետ կյանքի և մահվան կռիվ տված, վերակենդանացման բաժանմունքից տուն և նոր կյանք վերադարձածների փորձառությունները:

EVN Report-ի «Ոչ թե իսկական, այլ իրական պատմություններ» շարքը մտորումներ են հավաքական ինքնության անհատական փոխակերպումների շուրջ, նույնքան իրական, որքան այլընտրանքային՝ մեր ու ձեր մասին, բայց ուրիշի աչքերով: Արմեն Հայաստանցին գրում է տնակալման մասին, թե «ինչի՞ մեկ էլ օջախի կատու հայերը (ավելի շուտ՝ հայաստանցիները) տիտիկ չարեցին իրենց չորս պատի մեջ»։

ՀՀ կառավարությունը նախաձեռնել է քրեական գործերի շարք` նախկին ռեժիմի օլիգարխների և ավազակապետերի դեմ, ովքեր նախորդ իշխանության հիերարխիայի վերին շերտի ներկայացուցիչներ են: Հոդվածում Ներսես Կոպալյանն ուսումնասիրում է այդ դեպքերից մի քանիսը:

Երբ Հայաստանում COVID-19 համաճարակի պատճառով արտակարգ դրություն հայտարարվեց, շատ մարդիկ կորցրեցին իրենց աշխատանքը: Նրանցից շատերը չգրանցված աշխատողներ էին և այսօր ավելի խոցելի են, քան երբևէ:

Գրականության թարգմանությունը գրականության մի մաս է, որը պահանջում է ժամանակ, կենտրոնացում և հրապարակման հնարավորություն: «Դեռ բաներ կան, որոնք «հաջողությամբ» պայմանավորված չեն, սակայն կարևոր են: Ուստի հաջողությունը կարևորության հետ շփոթելու այս ոչ հեշտ ժամանակներում հայ գրականություն անգլիալեզու ընթերցողին հասանելի լինելը, անշուշտ առավելապես կարևոր իրադարձություն է» , գրում է Արամ Պաչյանը:

EVN Report-ի փոդքասթում խմբագիր Ռուբինա Մարկոսեանը մատենագետ, ազգագրագետ, Հայ մատենագրութեան թուանշանային գրադարանի ծրագրերի ղեկավար Մերուժան Կարապետեանի հետ զրուցում է հայոց լեզվի ուղղագրության, հայ գրականության ժառանգության, դրա արդիականության, թվայնացման կարևորության  և այլնի մասին։

Հոդվածում նախ նկարագրվում են վերապրված իրողությունները, ապա հարցադրումների միջոցով վերլուծվում է ընդհանուր պատումը, ինչպես օրինակ՝ «Որո՞նք են այն գործոնները, որոնք ձևավորել են ցեղասպանությունը վերապրածների ինքնագիտակցությունը», «Ինչպե՞ս են նրանք արձագանքում ցեղասպանությանը հաջորդած իրավիճակում իրենց գոյությանը» և այլն։

Հայաստանում արդեն երեք շաբաթ հեռավար ուսուցման տարբեր ձևաչափեր են կիրառվում։ Ի՞նչ գիտենք Հայաստանի հանրակրթության համակարգում տեղեկատվական և հեռահաղորդակցային տեխնոլոգիաների կիրառման մասին։

Ի՞նչ է նշանակում թողնել ընկերներին, ընտանիքը, համայնքն ու հիշողությունները: Կորստի և հեռացումի ցավը կարող է դժվար լինել և երբեմն անհնար է խոսել դրա մասին: Այդ հույզերը, սակայն, երբեմն իրենց ճանապարհը գտնում են օրագրերի էջերում:

Յարութ Մանուկեանը իր այս վերլուծության շրջանակներում գնահատել է Հայաստանի գործող ընտրական համակարգի արդյունավետությունը մի շարք բնագավառներում՝ հատուկ ուշադրություն դարձնելով մարզային ներկայացվածությանը։ Այստեղ քննարկված է 2018 թվականին բաց տարածքային ցուցակներից հրաժարվելու չհաջողած առաջարկությունը և ներկայացված է երկու առաջարկությունների նոր փոխզիջումային տարբերակը։

Կորոնավիրուսի պանդեմիայի՝ աշխարհը գրավելուն զուգահեռ ՝ ինֆոդեմիան լարվածություն է առաջացնում և ազդում հոգեկան առողջության վրա: EVN Report-ի այս շաբաթվա խմբագրականը ևս մեկ անգամ անդրադառնում է երկրագնդում ապրող յուրաքանչյուր մարդու դերին:

Կորոնավիրուսի տարածմանը զուգահեռ կրթական հաստատություններն ամբողջ աշխարհում անցնում են հեռավար ուսուցման: Որքանո՞վ է Հայաստանի կրթական համակարգը պատրաստ արձագանքելու այս իրավիճակին:

2020 թվականի ապրիլի 5-ի հանրաքվեում Հայաստանի քաղաքացիները որոշելու են՝ հեռացնել արդյոք ՍԴ-ում այժմ պաշտոնավարող ինը դատավորներից յոթին, թե ոչ։ Տեղեկացված որոշում կայացնելու համար կարևոր է հասկանալ, թե որն է Հայաստանի Սահմանադրական դատարանի դերը, ինչպես է այն աշխատում, ովքեր են այժմ պաշտոնավարող դատավորները, և թե ինչ գործեր է ուսումնասիրել դատարանը։

EVN Report-ի փոդքասթում խմբագիր Ռուբինա Մարկոսեանը զրուցում է պատմական գիտությունների դոկտոր Հասմիկ Խալափյանի հետ՝ Օսմանյան կայսրությունում հայ կանանց գործունեության, դիրքի, ֆեմինիզմի առաջին ալիքի, կանանց կրթության և վճարովի աշխատանքի պահանջի և այլնի մասին։ 

ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի վիճակագրության ինստիտուտի տվյալներով Հայաստանում գրագիտության մակարդակը 99% է, սակայն հանրապետությունում սովորողների առնվազն 20%-ը վերջին 17 տարիներին դժվարությամբ է համապատասխանել (կամ առհասարակ չի համապատասխանել) ֆունկցիոնալ գրագիտության չափանիշներին։

Առողջապահության ոլորտի մասնագետները հաճախ սոցիալական ճնշում են գործադրում հաշմանդամություն ունեցող երեխաներ ծնողների վրա՝ ստիպելով նրանց հրաժարվել երեխայից ծնվելուց անմիջապես հետո: Այս զեկույցը նպատակային միջամտության անհրաժեշտության մասին է և առաջարկում է վերապատրաստել ոլորտի մասնագետներին, մասնավորապես՝ ծնողների հետ պրոֆեսիոնալ և անկողմնակալ հաղորդակցվելու պատասխանատվության տեսանկյունից:

Սոնա Մարտիրոսյանը գրում է ԵՄ մի շարք երկրներից հայրենիք վտարված հայ ընտանիքների անձնական պայքարի մասին :

Հետազոտությունը վեր է հանում Հայաստանի Հանրապետությունում կամավորությամբ զբաղվելու հիմնական դրդապատճառները, ուսումնասիրում է կամավորական գործունեության կարգավորման շրջանակները և բացահայտում կամավորության ոլորտի հիմնախնդիրները:

Մինչ շարունակվում է Հայաստանի երկրորդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանի դատավարությունը, Սոսսի Թաթիկյանը գրում է ներքին հարցերում բանակի և անվտանգության ուժերի ներգրավվածությունն ու պարտականությունները հստակ ուրվագծելու, արտակարգ դրություն հայտարարելու դեպքում դրանք որպես զսպող ուժ կիրառելու և Սահմանադրության համապատասխան կետերը փոխելու անհրաժեշտության մասին։

Հայաստանում ծնելիության մակարդակը կազմում է 1.6 ծնունդ մեկ կնոջ համար: Այս տարի հանրապետության հինգ շրջաններ գրանցել են ավելի բարձր մահացության, քան ծնելիության մակարդակ: Ամենաբարձրը Լոռու մարզում էր: Փորձագետների կարծիքով, ժողովրդագրական մակարդակը մտահոգիչ է:

Տեսնելով հարևան մարզերում՝ Սյունիքում, Գեղարքունիքում հանքարդյունաբերության ծանր ժառանգությունը, վայոցձորցիները վճռական են տրամադրվել՝ սոված կմնան, բայց հանքի՝ իրենց ու սերնդների առողջության հաշվին չեն ապրի։

«Որքան շատ են լռողները, մտերիմների, հարազատների կողմից սեռական բռնության ենթարկված երեխաները, որոնք չունեն տարածք խոսելու, բարձրաձայնելու իրենց հետ կատարվածի մասին, նրանք կամ վախենում են, կամ լռեցվում», հատված Զարուհի Հովհաննիսյանի «Իրավապաշտպանի օրագիրը» հոդվածաշարքից:

Հայ հասարակական համերաշխությունը խաթարելու փորձված մեթոդներ կան: Դրանցից մեկը սեքսն է: Հասարակական դիսկուրսում սեքսը հակադրվում է գրեթե ամեն ինչին` կրոնին, սիրուն, ավանդական արժեքներին, անգամ հայրենիքին: Այս համատեքստում ստիպված եմ գուժել՝ Հայաստանում սեքս կա, և դա նորմալ է:

Ընթերցողին ծանոթացնելով միջազգային իրավունքի նրբություններին՝ դոկտոր Ներսես Կոպալյանը գրում է, որ երբ Հայաստանն ու Ադրբեջանը խոսում են խաղաղության մասին, նկատի ունեն միանգամայն տարբեր իրողություններ: Իրականում նրանք ձգտում են խաղաղության ըստ սեփական պատկերացումների:

Ըստ տարբեր հետազոտությունների՝ աշխարհում վերարտադրողական տարիքի զույգերի 15 տոկոսն անպտղություն ունի: Հայաստանում անպտղության ցուցանիշը նվազել է՝ 2014-ին կազմելով 14,9 տոկոս: ԱՀԿ-ի չափանիշներով այս ցուցանիշը մոտ է ճգնաժամային մակարդակի եւ խոսում է այն մասին, որ երկրում կա լուրջ խնդիր:

Սեդա Գրիգորյանն ուսումնասիրել է Հայաստանի ազգային արխիվում գտնվող Զաբել Եսայանի դատավարության փաստաթղթերը՝ 1939-ի գնդակահարության դատավճիռը, 1957-ի հետմահու արդարացվումը։ «..․ ես ավելի դժբախտ եմ, քան որևէ հանցագործ կին», դատարանում հայտարարել էր Եսայանը:

Շուրջ երկու տարի Արթուր Իսպիրյանը զբաղվում է հայկական ռադիոյի արխիվի թվայնացմամբ` փրկելով ժապավենները քայքայումից: Հոկտեմբերի վերջին թվայնացված երաժշտությունն ու ռադիոհաղորդումները վերջապես հասանելի կլինեն հանրությանը:

Ամուսնու կողմից ծեծի ենթարկվելու հետևանքով կնոջ մահվան հերթական բոթը Հայաստանում կրկին ստիպեց խոսել հայ հասարակության կողմից այդքան չսիրված ընտանեկան բռնության դեպքերի ու չհանգուցալուծվող խնդիրների մասին։

Սա հիմնված է իրական փաստերի վրա, բայց ինչ կկարդաս, դեռ չի նշանակում, որ ճշմարտություն է, թեև բացառված չէ դրա իրական լինելը: Տեսած կա՞ս, որ մարդիկ ապրեն լճի ափին, լինեն ոչ շատ հարուստ, փոխարենը ձկներով հարուստ լինի լիճն ու մարդիկ խնայեն ձկներին։ Չէ, բուսակեր չեն։ Սա պարզապես չգրված համաձայնությունն է Ջողազի երկու ափին ապրող հարևանների միջև: Ձկներն այստեղ գիտե՞ս ինչքան մեծ են... Սա ձկների դրախտն է: Իմ ոտքն էս կողմերն ընկավ աշնան կեսերին։ Ցամաքի հարևան Զառնիվերում և Բերքատեղում մի քիչ պտտվեցի... Հրաշք աշուն էր. անտառի գույները, Բերքատեղի լիճը, Զառնիվերի զառիվերները, մի քիչ ցեխոտ փողոցները... Պատահական մեքենայով էս կողմերով հանգիստ չես պտտվի։ Սա ամենագնացների տարածք է։ Մի գաղտնիք էլ ասեմ. էս մեր Բերքատեղը մի քիչ պատմական գյուղ է։ Աշոտ Երկաթ Բագրատունի թագավորին կհիշե՞ս, նա 920 թվին էս գյուղում ծառ է տնկել ու մինչև հիմա էդ ծառը կա։ Գյուղում ոսկու ծառ էլ կա՝ կառալյոկինը։ Թե որ տերևները թափվում են ու պտուղն էլ ծառին է կախ մնում՝ լավ հասունացած, ասես ոսկի կախված լինի: Բերքատեղցիք ինձ մի բան էլ պատմեցին. էստեղ տան կնանիք լուսամուտին մուգ վարագույր են կախում՝ թե բա տան լույսը խալխին չերևա։ Մի առավոտ էլ տներից մեկում, ծերերը մուգ վարագույրը քաշեցին ու դրսի լույսը ներս չեկավ։ Պարզվեց պատ կա՝ ճիշտ պատուհանի տեղը։ Դավադրությունն էլ համարյա հարսի ու տղի ձեռի գործն էր։ Էս կողմերում Էդ ապահով-չապահովին չեն նայում է, մի կաֆե են սարքել, անունն էլ «Էքստրիմ» դրել։ Սրա նման էլ ուրիշը չկա: Թե ավտո գտնես, մի կես ժամ գնաս, մի տեղ կճարես, բայց դե դա հո «Էքստրիմը» չի: Գյուղի էն վերջի դքերին են շենքը սարքել,

Եթե փորձենք ուսումնասիրել, թե քանի հուշարձան է Երևանի տարածքում տեղադրվել, իսկ հետո ապամոնտաժվել, ապա մոտավոր պատկերացում կկազմենք անկախացումից ի վեր երկրում քաղաքական ու գաղափարախոսական փոփոխությունների մասին։ Երևանում անկախացումից հետո տեղադրվել է 51 արձան ու կիսանդրի:

Անուշիկը, ում անվանում են «աղջիկ-նվագախումբ», կարծես երաժշտական արքայական տոհմից լինի։ Անուշիկի մայրը՝ Լիլիթը, հայտնի է «դհոլների թագուհի» անունով։Սա պատմություն է նրա մասին, թե ինչպես երաժշտական գործիքները սեռ չեն ճանաչում։

Ընդհատակի բեմերը փակ են, բայց գունավոր: Ընդհատակի բոհեմն ստեղծում է սեփականը, գունավորում այն ու ծալապակասի պես նստած՝ շարունակում արվեստը։

Այն պահի մասին, երբ հստակ է դառնում, թե որտեղ է ավարտվում երազանքը և սկսվում ավանդական համոզմունքներին տեղի տալը, երբ խելացի ու նպատակասլաց լինելը քիչ է, պետք է առնվազն տղա ծնվել։

Որոշում կայացնել երբեք չօգտագործել ցեղասպանություն բառը եւ կրկին դեմ առ դեմ կանգնել եղելությանը նոր համատեքստում: Գրող Լուսինե Հովհաննիսյանը անսպասելիորեն բացահայտում է ընդհանուր, բայց ակնհայտ կապ երբ կրկին ու կրկին կարթում է Սումգայիթյան զոհերի կենսագրություններն: "Զոհվածների ցանկի վերջում նշված է՝ «կրծքի երեխա», անունն անհայտ է: Նա հիմա երեսուն տարեկան կլիներ..." գրում է հեղինակը:

Երեսուն տարի անց, Ղարաբաղյան շարժման ակտիվ մասնակից, լրագրող Լուսինե Հովհաննիսյանը զրուցում է բարիկադների հակառակ կողմում գտնվող մի մարդու հետ, ով հետևում էր ժամանակի զարգացումներին որպես ցուցարարների շարքերը ներխուժած Երևանի քաղկոմի կազմբաժնի հրահանգիչ:

Հայաստանի անկախ պետականության պատմության ամենաճակատագրական հետընտրական բախումներից տասը տարի անց ցավը դեռ թարմ է: Ունեցել ենք տասը զոհ, հարյուրավոր վիրավորներ եւ ոչ մի պատասխանատու: Համազասպ Դանիելյանը գրում է 2008 թ. մարտի 1-ի իրադարձությունների, իր անձնական փորձառության եւ տպավորությունների մասին:

Հարություն Մարությանը գրում է, որ Ղարաբաղյան շարժումը ոչ միայն Արեւելյան եվրոպական հեղափոխություններից առաջինն էր, այն նաեւ մեծ դեր է խաղացել խորհրդային հասարակության ժողովրդավարացման, Խորհրդային Միության ապակենտրոնացման եւ հետեւաբար կոմունիզմի սպառնալիքի վերացման գործում:

Լեռնային Ղարաբաղի տարածքի շուրջ առաջին հանրահավաքներից և բախումներից շատ առաջ մոտեցող փոթորկի մի շարք նախանշաններ եղան, գրում է Միքայել Զոլյանը: Դրանցից մեկը «հիշողության պատերազմն» էր, որը ոչ թե զինվորներն էին վարում, այլ պատմաբանները:

Այս բացառիկ անկեղծ հոդվածում Գևորգ Տեր Գաբրիելյանը գրում է 30 տարի առաջ Ղարաբաղյան շարժման առաջին մի քանի ամիսների իր տպավորությունների մասին՝ բառերով, որոնք նա այն ժամանակ չի կարողացել գտենլ: