Անկախ հոգևորական վերնախավի վարքից, նրա և աշխարհիկ իշխանության միջև հարաբերություններից, տասնյակ միլիոնավոր հայերի համար քրիստոնեությունը եղել է արժեհամակարգային խարիսխ, հաղորդակցություն՝ վերին բարձրագույն արդար զորության հետ, գրում է Վահրամ Մարտիրոսյանը` անդրադառնալով XV-XVIII դարերի մարտահրավերներին։
XV-XVII դարերում միաժամանակ մինչև 4-5 օծված հայ կաթողիկոս կարող էր պաշտոնավարել, իսկ Շահ Աբասը XVII դարի սկզբին քիչ մնաց Մայր տաճարը Էջմիածնից քար առ քար Սպահան տեղափոխեր՝ վախենալով, որ այն ազդեցության գործիք դառնա օսմանյան սուլթանի ձեռքին, երբ նա Արևելյան Հայաստանը գրավի։ Այս ժամանակահատվածին է անդրադառնում Վահրամ Մարտիրոսյանի ՁայնաՊատումը, որտեղ հեղինակն առավել մանրամասն է ներկայացնում իրավիճակն ու ավելի շատ փակագծեր բացում, քան հոդվածում։
Հովսեփ Էմինը հետագա սերունդներին թողեց ազատարար հերոսի իր աննկուն կերպարը, որն ազգային ինքնություն է կերտում և քաղաքակրթության լույսին ուղղում հայրենակիցների հայացքը։ Էմինի ազատագրական ուղուն անդրադարձող ՁայնաՊատումում Վահրամ Մարտիրոսյանն առավել մանրամասն է ներկայացնում իրավիճակն ու ավելի շատ փակագծեր բացում, քան հոդվածում։
Հովսեփ Էմինն իր գործերով, նաև անգլերեն մի գրքով պատմեց աշխարհին, որ իր ժողովուրդն ունի պատմություն, ձգտում է անկախության։ Կարելի է երկար թվարկել Էմինի առաքինությունները, բայց որպես ժառանգություն՝ նա հետագա սերունդներին թողեց ազատարար հերոսի իր աննկուն կերպարը, որն ազգային ինքնություն է կերտում և քաղաքակրթության լույսին ուղղում հայրենակիցների հայացքը։
Թե ինչպես Արաքսի ափի մի կիրճում սեղմված Ջուղայի բնակիչները դարձան համաշխարհային առևտրապետության մասն ու ինչպես էին վաստակել այլոց վստահությունը, Վահրամ Մարտիրոսյանի նոր ՁայնաՊատումի առանցքում է, որտեղ փոքր-ինչ շեղվելով հոդվածից, առավել մանրամասն է ներկայացնում իրավիճակն ու ավելի շատ փակագծեր բացում։
Թե՛ Օսմանյան կայսրությունում, թե՛ Պարսկաստանում քրիստոնյա գյուղացիները, արհեստավորները մի կերպ գոյատևում էին, բայց կար մի խավ, որը կարող էր դուրս գալ տեղական սահմաններից՝ վաճառականները։ Այս գործընթացի առանցքում անսպասելիորեն հայտնվեցին հայերը։ Նրանց մեծ մասը սերում էր Արաքսի ափի մի կիրճում սեղմված Ջուղայից։
EVN Report-ի առաքելությունն է սատարել Հայաստանին, ոգեշնչել սփյուռքին և տեղեկացնել աշխարհին՝ անաչառ, վստահելի և փաստերի վրա հիմնված զեկույցների և մեկնաբանությունների միջոցով: Մեր նպատակն է բարձրացնել հանրային վստահությունը լրատվամիջոցների նկատմամբ։ EVN Report-ը հիմնադրվել է 2017 թվականին, Հայաստանի Հանրապետությունում՝ EVN News հիմնադրամի կողմից:
