ԵՎ այլն

Ժամանակն է ըմբռնել համաշխարհային կինոյի և հեռուստատեսության հայկականության կոպիտ արտացոլաքները ոչ թե որպես «մեծ եղբայրների» ցուցաբերած թեթև փաղաքշանք, այլ որպես լուրջ քաղաքական խնդիր, որն ուղղակիորեն ազդում է հայերի, Հայաստանի ու մեր մշակույթի շուրջ գիտակցությունների կազմավորման վրա, գրում է Սոնա Կարապողոսյանը։

«Ոսկե ծիրան» միջազգային կինոփառատոնը բացած Ատոմ Էգոյանի «Յոթ քող»-ը ֆիլմը Սալոմեի պատմության նոր մեկնաբանությունն է՝ արդիականացված ու համապատասխանեցված ժամանակակից հասարակական ու մշակութային իրողություններին, գրում է Սոնա Կարապողոսյանը։

Անդրադարձ, որը կոչ է անում երկխոսություն սկսել Հայաստանի մշակութային փառատոների համադրման և մշակութային ժառանգության վայրերի ու հանրության հետ փոխազդեցության հայեցակարգային որոշ մտահոգությունների շուրջ:

Ստալինի մահվանից հետո շատ ոլորտներ կրել են ապաստալինականացման, ապատոտալիտարիզացման բարերար ազդեցությունը, բացի երկու փոխկապակցված ոլորտից. պատմագիտությունը և Ստալինի ազգերի տեսությունը, որը վերանայելու բոլոր փորձերը խորհրդային և հետխորհրդային տարիներին տապալվեցին, գրում է Վարդան Ջալոյանը՝ անդրադառնալով պատմության նոր դասագրքի թնջուկին։

Աշխարհում ամենամեծ վավերագրական փառատոնը թեև 2023-ին զուգակցվեց մի շարք վեճերով ու գրեթե ձախողվեց, սակայն փառատոնի հիմնական մրցույթում ներկայացված հայկական ֆիլմը բացառիկ հաջողություններ գրանցեց։

Մկրտիչ Արմենի «Հեղնար աղբյուր»-ը ստեղծագործության գրեթե զուգահեռ երկու տարբեր էկրանավորումները բացառիկ հնարավորություն են ստեղծում խորհրդահայ և սփյուռքահայ հայացքների ուսումնասիրման, ազգային գրականության մեկնաբանման հարցում երկու հակադիր մոտեցումների համեմատման համար։

Մինչ տեղի են ունենում պատերազմներ, պետք է հասկանանք՝ հայ գրականության մեջ 90-ականներից այս կողմ պատերազմներն ի՞նչ են արել գրականության հետ, ու ինչ ունենք, որպես, այսպես կոչված, «պատերազմական գրականություն»: Մարիամ Ալոյանը ներկայացնում է այդ կարճ հարցի երկար ձևակերպումը։

Էգոյանի ֆիլմերում ընդգծվում է օտարականության զգացումը. մարդիկ իրենց տեղում չեն, ամեն ինչ ասես երազում է կատարվում: Իսկ երաժշտությունը՝ համահունչ լինելով խճանկարային ու բազմաբովանդակ պատումին՝ օգնում է սոսնձել սյուժեի բեկորները:

Կաննի կինոփառատոն ընտրվելու համար գործում են մի շարք պայմանական կարգեր: Սոնա Կարապողոսյանն անդրադառնում է հեղինակավոր կինոփառատոնին, աշխարահագրությանը, ներկայացվելու կարգերին ու այս պարունակում հայ կինոգործիչների աշխատանքներին։

2020-ին լույս տեսած «Խաննա» վեպը մեծ քննարկումների առիթ դարձավ՝ սկսած անվանումից մինչև վեպի հերոսներն ու օգտագործված լեզուն։ Ինչո՞ւ «Խ», արդյոք ո՞վ է Խաննան, ինչո՞ւ է որոշվել հենց նման լեզվով գրել վեպը, քննարկում են գրող, գրականագետ Կարեն Ղարսլյանն ու վեպի հեղինակ Աննա Դավթյանը։