Կորստից կորուստ ապրելու
«Երեք տարի առաջ այս օրերին կրկին պատերազմ էր ու զոհեր, կրկին տեղահանություն էր ու հայրենազրկում, մենք պետք է անվերջ կորցնե՞նք»,- գրում է Գոհար Աբրահամյանը։
Գոհար Աբրահամյանն անկախ լրագրող է, 2010 թվականից համագործակցում է ինչպես տեղական, այնպես էլ միջազգային լրատվամիջոցների հետ՝ անդրադառնալով Հայաստանում մարդու իրավունքների, սոցիալական, առողջապահական ու կրթական հիմնահարցերին։ 2011-ին ավարտել է Երևանի պետական համալսարանի ժուռնալիստիկայի ֆակուլտետը՝ ստանալով մագիստրոսի կոչում, մասնակցել է ինչպես տեղական, այնպես էլ միջազգային դասընթացների՝ զարգացնելով մասնագիտական կարողությունները։ Նա EVN Report-ի հայերենի խմբագիրն է։
«Երեք տարի առաջ այս օրերին կրկին պատերազմ էր ու զոհեր, կրկին տեղահանություն էր ու հայրենազրկում, մենք պետք է անվերջ կորցնե՞նք»,- գրում է Գոհար Աբրահամյանը։
Մասնագետներն ահազանգում են, որ ցանկացած կառավարելի վարակ կարող է կրկին գլուխ բարձրացնել, եթե չապահովվի պատվաստումների ժամանակին իրականացումը և բարձր ընդգրկվածությունը։ Ի՞նչ պատվաստումներ են ընդգրկված հայաստանյան ազգային օրացույցում, ինչպե՞ս է երկիրն իրականացնում պատվաստումային գործընթացն ու դիմագրավում հակապատվաստումային արշավների ազդեցությանը։
Ոստիկանի կողմից անչափահաս տղային հարվածելու դեպքով, տեսանյութի հրապարակումից հետո, հանրային աղմուկի միջոցով փորձ է արվում արդարություն հաստատել։ Իսկ ի՞նչ կլիներ, եթե բռնությունը ցուցադրող տեսանյութը չհրապարակվեր, արդյոք այսպիսին է խոստացված ոստիկանական բարեփոխումն ու արդյոք երեխայի լավագույն շահն այսպես է հարգվում։ Ի վերջո, արդյոք այս դեպքը հասարակությունն արդյունավետ կօգտագործի և խորքային փոփոխությունների կհասնի։
Անշարժ գույքի հայաստանյան շուկայում ակտիվությունը պահպանվում է, սակայն մի շարք աններդաշնակությունները տարատեսակ անպատասխան հարցերի ու խնդիրների պատճառ են դառնում։
Ապրել Երևանում, սովորաբար, նշանակում է ապրել անընդհատ աղմուկի հետ՝ մեքենաների, սրճարանների և փաբերի, ժամանցի վայրերի, հրավառությունների աղմուկներ, որոնք ազդում են բնակիչների առողջության և բարեկեցության վրա: Ի՞նչ կարելի է կամ պետք է անել:
Կնոջ կյանքի ֆիզիոլոգիական, թերևս, անխուսափելի փուլերից մեկն է դաշտանադադարը, որի մասին հայաստանյան հասարակությունը դեռևս այդքան էլ պատրաստակամ չէ խոսել, դիմել օգնության ու մեղմել այս փուլի երբեմն բավական բարդ ընթացքը:
Բանակի տոնին՝ չափազանց դժվար ինքնախոստովանություն, որը գրում եմ՝ հույս ունենալով, որ այսուհետ քաջություն կունենանք խոսելու և անկեղծորեն բարձրաձայնելու խնդիրները` վախի, պաթոսի ու ինքնախաբեության շղարշի տակ չթաքցնելով։
Հայաստանում վերջին մեկ տարում պարբերաբար անցկացվում են պահեստազորայինների վարժական հավաքներ, որոնցով, թերևս, փորձ է արվում լուծել մի շարք խնդիրներ։
Շաբաթասկզբին Ադրբեջանը Հայաստանի սուվերեն տարածքի վրա լայնածավալ հարձակում գործեց, ինչին զուգահեռ Երևանում հերթական անգամ ոտքի կանգնեցին գործող իշխանություններից դժգոհող քաղաքացիները։
Աշխատավայրերում ոչ միշտ են պահպանվում առողջության ու անվտանգության կանոնները, ինչի հետևանքով շատ դեպքերում տուժում են աշխատակիցները։
Փոքր հյուրատներն իրենց եզակի ծառայություններով և երկրի բնակիչների ու կենցաղի առանձնահատկությունները ներկայացնելով, կարևոր ներդրում են ունենում Հայաստանում զբոսաշրջության զարգացման գործում:
Թեև երեխա ունենալը կնոջ կյանքում հրաշալի իրադարձություններից է, սակայն դառնում է նաև հախուռն ու անկառավարելի զգացումների շրջափուլ, որը կարող է հանգեցնել անգամ հետծննդաբերական դեպրեսիայի:
Հայ փախստականների և տեղահանվածների հարցը կարմիր թելի պես անցնում է Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության յուրաքանչյուր էջով՝ հատկապես նրանց համար, ովքեր ստիպված են վերսկսել իրենց կյանքը մի քանի անգամ:
Գրեթե մեկ տարվա ընդմիջումից հետո ուրբաթ՝ նոյեմբերի 26-ին, Սոչիում կկայանա Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի և Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի հանդիպումը: Թեև Փաշինյանը չի մանրամասնել Սոչիի հանդիպման օրակարգը, իսկ դեկտեմբերի 15-ի Բրյուսելյան հանդիպման մասին խոսելիս նշել է, որ ավելի շուտ հումանիտար հարցեր կքնարկվեն։
Մեկ տարուց ավելի աշխարհը պանդեմիայի մեջ պահող կորոնավիրուսային հիվանդության դեմ պատվաստանյութերն արդեն կիրառվում են՝ սպասումով, որ այսպիսով վիրուսին հնարավոր կլինի սանձել։ Հայաստանը ևս փորձում է անմասն չմնալ գործընթացից ու աշխատում պատվաստանյութով գոնե ամենախոցելի խմբերին ապահովելու ուղղությամբ։
Զինվորի տուն՝ այսպես են անվանում շուրջ երեք տարի առաջ ստեղծված Հայրենիքի պաշտպանի վերականգնողական կենտրոնը, որն այս ընթացքում հարյուրավոր զինհաշմանդամների հույսի տունն է դարձել՝ ապաքինման ճանապարհին։
Կորստի և անորոշության արանքում Արցախահայությունը շարունակում է ապրել հետցնցումներով՝ փորձելով վերականգնել երբեմնի բնականոն կյանքը։ Լրագրող Գոհար Աբրահամյանը պատմում է Արցախյան երկրորդ պատերազմի արդյունքում տուժած Արցախցիների, նրանց կիսատ թողած նպատակների, նախաձեռնությունների և կորստի մասին։
COVID-19-ը շարունակում է տարածվել Հայաստանով մեկ՝ հետևում թողնելով ֆիզիկական և հուզական սպիներ: Գոհար Աբրահամյանը հավաքագրել է վարակի հետ կյանքի և մահվան կռիվ տված, վերակենդանացման բաժանմունքից տուն և նոր կյանք վերադարձածների փորձառությունները:
Ի՞նչն է դրդում մարդկանց իրենց ժամանակը տրամադրել ուրիշներին և անհատույց օգնել իրենց համայնքներին: Երեք կանայք բացատրում են:
Արցախի պաշտպանության բանակի զորամասերից մեկում մահացու հրազենային վիրավորում ստացած զինծառայող Վահրամ Ավագյանի հարազատները վերցրել են դագաղն ու վերջին հրաժեշտը տալու փոխարեն դուրս եկել փողոց։ «Չէր կարող որդիս ինքնասպան լինել»,- ասում է հայրը։ Երևան չհասած, տարածվում է քննչական կոմիտեի հայտարարությունը, որ գործի շրջանակում ձերբակալվել է երեք անձ։ Իսկ եթե մարդիկ փողոց դուրս չգայի՞ն․․․
Օրեր առաջ Երևանում 16-ամյա աղջկա խեղդամահ լինելու բոթը տարածվեց ու տոնական սեղանների շուրջ ամենաքննարկվող թեման դարձավ Հայաստանում։ Երեխայապաշտ համարվող Հայաստանում լուրն անմիջապես տարբեր հարթակներում լայն մեկնաբանությունների առիթ դառնալով նախ թիրախավորեց աղջկա վարքագծը: Սակայն սա նորություն չէ հայ հասարակության համար։
Ինքնակամ, անվարձահատույց գործունեության տեսակ համարվող կամավորությունը քաղաքացիական հասարակության կարևորագույն բաղադրիչներից է, սոցիալական ինտեգրման գործիք, որը նպաստում է անհավասարությունների վերացմանը։
Ոչ մի երեխա չպետք է լքվի, և ոչ մի երեխա չպետք է ապրի հաստատությունում: Սա մի խումբ մայրերի պատմություն է, ում անհանգստությունը, սերը և կարեկցանքը փոխում են հաշմանդամություն ունեցող երեխաների և նրանց ընտանիքների կյանքը:
Տեսնելով հարևան մարզերում՝ Սյունիքում, Գեղարքունիքում հանքարդյունաբերության ծանր ժառանգությունը, վայոցձորցիները վճռական են տրամադրվել՝ սոված կմնան, բայց հանքի՝ իրենց ու սերնդների առողջության հաշվին չեն ապրի։
Հայաստանը որդեգրել է երեխաներին հաստատություններից դեպի ընտանիք ուղղորդելու, այլ կերպ ասած՝ ապաինստիտուցիոնալացման քաղաքականությունը և տևական ժամանակ է ՀՀ կառավարությունը քայլեր է ձեռնարկում երեխաների խնամքը կենսաբանական ընտանիքում, իսկ անհնարինության դեպքում՝ ընտանիքահենք խնամքի այլ տարբերակների կիրառմամբ կազմակերպելու ուղղությամբ։
Ըստ տարբեր հետազոտությունների՝ աշխարհում վերարտադրողական տարիքի զույգերի 15 տոկոսն անպտղություն ունի: Հայաստանում անպտղության ցուցանիշը նվազել է՝ 2014-ին կազմելով 14,9 տոկոս: ԱՀԿ-ի չափանիշներով այս ցուցանիշը մոտ է ճգնաժամային մակարդակի եւ խոսում է այն մասին, որ երկրում կա լուրջ խնդիր:
Ամուսնու կողմից ծեծի ենթարկվելու հետևանքով կնոջ մահվան հերթական բոթը Հայաստանում կրկին ստիպեց խոսել հայ հասարակության կողմից այդքան չսիրված ընտանեկան բռնության դեպքերի ու չհանգուցալուծվող խնդիրների մասին։
թեև Հայաստանում կանայք բնակչության հիսուն տոկոսից ավելին են կազմում, միայն մեկ կուսակցություն է կնոջը տեսել գլխավոր դերում։ Գոհար Աբրահամյանի անդրադարձը այն հարցին թե ինչու նախընտրական ցուցակներում կանանց առկայությունը տղամարդկանց կողքին այնքան էլ բարի կամքի դրսևորման արդյունք չէ նույնիսկ երբ հարկ է եղել օրենքով ամրապնդել կանանց ներգրավվածությունն նախընտրական ցուցակներում։
EVN Report-ի առաքելությունն է սատարել Հայաստանին, ոգեշնչել սփյուռքին և տեղեկացնել աշխարհին՝ անաչառ, վստահելի և փաստերի վրա հիմնված զեկույցների և մեկնաբանությունների միջոցով: Մեր նպատակն է բարձրացնել հանրային վստահությունը լրատվամիջոցների նկատմամբ։ EVN Report-ը հիմնադրվել է 2017 թվականին, Հայաստանի Հանրապետությունում՝ EVN News հիմնադրամի կողմից:
ԱՋԱԿՑՈՒԹՅՈՒՆ ԱՆԿԱԽ ԼՐԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆ