Այն, ինչ ներկայացվել է որպես սահմանագծման խնդիր, ավելիէ ուժգնացրել Հարավային Կովկասի տարածաշրջանային կայունությանն ուղղված սպառնալիքները: Ռազմական գործողությունների ներկայիս աճի համատեքստը չի կարող արդյունավետ լինել. գործընթացը պետք է վերադառնա միջազգային նորմերի դաշտ, գրում է Սոսի Թաթիկյանը: Սակայն առաջին հերթին անհրաժեշտ է անդրադառնալ իրադարձությունների ժամանակագրությանը:
Պատկերազարդում Արմինե Շահբազյանի: «Եթե ես կարողանում եմ ապահովել սնունդը, աշխատատեղերն ու առողջապահությունը, ապա դա հենց մարդու իրավունքներն են։ Ինչ ասում է ընդդիմությունը կամ քաղաքացիական հասարակությունը, ինձ չի հուզում»,- սա Բանգլադեշի արդեն 4-րդ անգամ վարչապետի պաշտոնը ստանձնած Շեյխ Հասինայի 2018-ին ասված խոսքերն են, որ ցնցեցին միջազգային իրավապաշտպան համայնքներին։ Սա վիճահարույց արտահայտություն էր, քանի որ մարդու անխտիր բոլոր իրավունքների իրացման ու պաշտպանության հնարավորությունը պետք է ապահովի պետությունը։ Հայաստանում ևս քաղաքական անցուդարձին հետևելիս տեսնում ենք, որ քաղաքական ուժերը խոսում են մարդկանց սոցիալական բարեկեցության մասին՝ հետևում թողնելով քաղաքացիական, քաղաքական և մյուս իրավունքների պաշտպանվածության կարևորությունը։ Եվ մարդիկ էլ բողոքի են դուրս գալիս սոցիալական խնդիրների դեպքում, նախընտրական քարոզարաշավի ընթացքում գրեթե հարցեր չեն հնչում՝ խոսքի ազատության իրավունքի, թափանցիկ և հաշվետու կառավարման և այլնի վերաբերյալ։ Մինչդեռ մարդու իրավունքների պաշտպանված լինելը հնարավորություն է տալիս ոչ միայն խնդրել քաղաքական իշխանությանը այս կամ այն բանն անել, այլև ուղղակիորեն մասնակից լինել նրանց որոշումների ընդունման գործընթացին ու ազդել այդ որոշումների վրա։ Մարդը բարձրագույն արժեք է Մարդու իրավունքները, ազատություններն ու պարտավորությունները այն սահմանված ստանդարտներ են, որոնք կարգավորում են մարդու և պետության հարաբերությունները։ ՀՀ Սահմանադրությունն ու օրենքները մարդու իրավունքները ճանաչում են որպես բարձրագույն արժեք: Սահմանադրության մի ամբողջ գլուխ նվիրված է հենց մարդու իրավունքներին, իսկ առանձին իրավունքների տեսակների վերաբերյալ կան օրենքներ, որոնցով էլ կարգավորում են իրավունքի իրացումը, սահմանափակումները, պաշտպանության ընթացակարգերը։ Օրինակ, ընտրական, աշխատանքային օրենսգրքերը, «Երեխայի իրավունքների մասին», «Հեղինակային իրավունքի և հարակից իրավունքների մասին» օրենքները և այլն։ Պետությունը պարտավորվում է հարգել ու պաշտպանել բարձրագույն արժեք հռչակած մարդու իրավունքները․ «Մարդու և քաղաքացու հիմնական իրավունքների և ազատությունների հարգումն ու պաշտպանությունը հանրային իշխանության պարտականություններն են:
Արցախյան պատերազմի ընթացքում երեխաները նույնպես հայտնվեցին ռազմական ագրեսիայի թիրախում: Հետևողականորեն ոտնահարվեց նրանց կյանքի, առողջության, ընտանիքի և համայնքի հիմնական իրավունքները:
Ադրբեջանի պատերազմական հանցագործություններն ու միջազգային մարդասիրական իրավունքի անտեսման ծավալներն աննախադեպ էին 2020 թվականի Արցախյան պատերազմի ընթացքում. սա, սակայն, Բաքվի հակահայ քաղաքականության ավելի քան մեկդարյա պատմության շարունակությունն է:
Պատկերազարդում Արմինե Շահբազյանի: Օդից կախված․․․ հենց այսպես՝ այս երկու պարզ բառով են իրենց բնութագրում վերջին պատերազմի հետևանքով սեփական բնակավայրերը լքած արցախցիները։ Նրանցից շատերի համայնքներում այժմ հանգրվանել է հակառակորդը, ոմանց տները հիմնահատակ ավերվել են, ոմանք էլ թշնամուց մի քանի մետր հեռավորության վրա ապրելը սպառնալիք համարելով հրաժարվում են վերադառնալ ու գերադասում են մյուսների պես «օդից կախված» մնալ՝ առանց կարգավիճակի ու որևէ տեսլականի։ Հաշվի առնելով, որ 2020 թվականի սեպտեմբերի 27-ից թիրախավորվում էին ոչ միայն շփման գծին մոտ, այլև խորը թիկունքում՝ մինչև 90-100 կմ խորության վրա գտնվող բնակավայրերի խաղաղ բնակչությունն ու քաղաքացիական օբյեկտները (պատերազմի ընթացքում զոհվել է առնվազն 50 խաղաղ բնակիչ, այդ թվում` 1 երեխա, և վիրավորվել առնվազն 163 քաղաքացիական անձ, այդ թվում՝ 9 երեխա), հրթիռակոծվող Արցախից մասսայաբար դուրս բերվեցին երեխաները, տարեցներն ու կանայք։ Հոկտեմբերի 24-ին հայտարարվեց, որ Արցախի Մարդու իրավունքների պաշտպանի գրասենյակի նախնական գնահատմամբ ադրբեջանական դիտավորյալ ու չտարբերակված հարձակումների ու շարունակական վտանգների պատճառով Արցախի շուրջ 90,000 բնակիչ (բնակչության շուրջ 60 տոկոսը) լքել է մշտական բնակության վայրերը՝ տեղափոխվելով Արցախի և Հայաստանի Հանրապետության այլ բնակավայրեր։ English Hanging in the Air: When Even Your Displacement Is Unrecognized Լեռնային Ղարաբաղում ռազմական գործողությունների դադարեցման մասին Ռուսաստանի միջնորդությամբ Հայաստանի ու Ադրբեջանի միջև կնքված նոյեմբերի 9-ի հայտարարության հաջորդ օրը Արցախի Հանրապետության նախագահ Արայիկ Հարությունյանը արցախցիներին կոչ արեց տուն վերադառնալ։ Դրան հաջորդած մեկ ամսվա ընթացքում Արցախ է վերադարձել ավելի քան 50,000 քաղաքացի։ Համաձայն նույն հայտարարության՝ ադրբեջանական կողմի վերահսկողության տակ էին անցնելու ոչ միայն բանակցությունների առարկա 5+2 շրջանները՝ Ակնա (Աղդամ), Վարանդա (Ֆիզուլի), Մեխակավան (Ջաբրայիլ), Կովսական (Զանգելան), Սանասար (Կուբաթլու), Քարվաճառ (Քելբաջար), Բերձոր (Լաչին), այլև Լեռնային Ղարաբաղի ինքնավար մարզի (ԼՂԻՄ) կազմում
Բազմաթիվ ռազմական հանցագործություններ են կատարվել 2020 թվականի Արցախյան պատերազմի ընթացքում և դրանից հետո: Այս հոդվածում ներկայացվում և թվարկվում են ադրբեջանական զինուժի կողմից հայ զինծառայողների և քաղաքացիական անձանց նկատմամբ իրականացված ամենասարսափելի և դաժան պատերազմական հանցագործությունները:
Այս ամսվա «Մարդ եւ իրավունք» խորագրով թողարկման հրավիրյալ խմբագիր Աստղիկ Կարապետյանը գրում է մարդու իրավունքները պաշտպանելու հրամայականի մասին` խաղաղության և պատերազմի ժամանակ:
Հուլիսի 12-ից հայ-ադրբեջանական սահմանի Տավուշի հատվածում իրավիճակը սրվեց և օրեր շարունակ հայկական բնակավայրերը հրետակոծվում ու գնդակոծվում էին ոտնահարելով միջազգային իրավունքի նորմերը:
COVID-19 վարակի տարածումը կանխելու նպատակով շուրջ 3 ամիս է գործում է քաղաքացիների զանգերն ու տեղաշարժը վերահսկող համակարգ, որը քննարկումների առիթ դարձավ հասարակության տարբեր շերտերում։ EVN Report-ի հոդվածում լրագրող Աստղիկ Կարապետյանը մի շարք փորձագետների հետ զրուցել է համակարգի արդյունավետության, բացերի և հնարավոր վտանգների մասին։
Առողջապահության ոլորտի մասնագետները հաճախ սոցիալական ճնշում են գործադրում հաշմանդամություն ունեցող երեխաներ ծնողների վրա՝ ստիպելով նրանց հրաժարվել երեխայից ծնվելուց անմիջապես հետո: Այս զեկույցը նպատակային միջամտության անհրաժեշտության մասին է և առաջարկում է վերապատրաստել ոլորտի մասնագետներին, մասնավորապես՝ ծնողների հետ պրոֆեսիոնալ և անկողմնակալ հաղորդակցվելու պատասխանատվության տեսանկյունից:
EVN Report-ի առաքելությունն է սատարել Հայաստանին, ոգեշնչել սփյուռքին և տեղեկացնել աշխարհին՝ անաչառ, վստահելի և փաստերի վրա հիմնված զեկույցների և մեկնաբանությունների միջոցով: Մեր նպատակն է բարձրացնել հանրային վստահությունը լրատվամիջոցների նկատմամբ։ EVN Report-ը հիմնադրվել է 2017 թվականին, Հայաստանի Հանրապետությունում՝ EVN News հիմնադրամի կողմից:
