Tag: EVN Report

Հայտնի խոսք կա՝ քաղաքական օրենքները պետք է ձևավորվեն մշակութային նորմերի հիման վրա, որպեսզի քաղաքական համակարգը համաքայլ լինի այն հասարակությանը, որին ծառայում է ։ Ի դժբախտություն հայ ժողովրդի՝ Հայաստանում մշակութային նորմերը մշտապես առանձնացվել են օրենքներից ու քաղաքական համակարգերից, որոնց ներքո գոյություն են ունեցել: Հայաստանում քաղաքացու կամքն ու նրա դավանած մշակութային արժեքները պատմականորեն զավթվել են քաղաքական համակարգի կողմից, որին քաղաքացին ենթարկվել է: Խորհրդային քաղաքական մշակույթի անհետևողականությանը հաջորդեց շատ ավելի անհետևողական նոր մի շրջան, երբ Հայաստանում քաղաքական մշակույթը պարզապես զուրկ էր էությունից կամ ինքնությունից: Այդուհանդերձ, Թավշյա հեղափոխությանը նախորդող շրջանում վիճակը դանդաղ, բայց փոխվում էր: Հեղափոխությանը հաջորդած զարգացումներն ի հայտ բերեցին մշակութային ախտանշաններ, որոնք կանխատեսում էին ժողովրդավարացման դրական հետագիծ, որը սակայն ընդհատվեց պատերազմի և քաղաքական ճգնաժամի պատճառով: Այս հոդվածն ուրվագծում է քաղաքական մշակույթի միտումները, որոնք ձևավորվել են Հայաստանում երեք կարճ, բայց արագ զարգացող փուլերի ընթացքում՝ մինչ թավշյա հեղափոխությունը, թավշյա հեղափոխությանը հաջորդած շրջանում և 2020 թվականի Արցախյան պատերազմից հետո: Ոչ ժողովրդավարական հասարակություններում քաղաքական մշակույթի զարգացման մոդելները պայմանավորված են բազմաթիվ գործոններով, որոնցից ամենաառանցքայինն ավտորիտարիզմի մակարդակն ու սաստկություն է: Հետխորհրդային տարածքում քաղաքական համակարգերը տատանվում են լիարժեք ավտորիտարիզմից (Ադրբեջան, Թուրքմենստան, Բելառուս) մինչև խիստ հիբրիդային (Ռուսաստան) և թույլ հիբրիդային վարչակարգեր (Ուկրաինա, Վրաստան և Հայաստան): Ընդ որում, կայուն մշակութային ախտանշաններ, որոնք նպաստում են քաղաքական մշակույթի ժողովրդավարացմանը, հնարավոր են միայն թույլ հիբրիդային վարչակարգերում: Նման ախտանշանների ձևավորումն անհնար է ավտորիտար և ծայրահեղ բարդ՝ խիստ հիբրիդային վարչակարգերում: Այսպիսով, թույլ հիբրիդային վարչակարգերում նոր ի հայտ եկող ժողովրդավարական արժեքներն ու քաղաքացիական ակտիվիզմն ամրապնդում են քաղհասարակության զարգացումը և պարտադրում համակարգային փոփոխություններ: Արդյունքը, ինչպես տեսանք Ուկրաինայում, Վրաստանում և Հայաստանում, ժողովրդավարական բեկումներն են,

Հայաստանում 100-րդ կուսակցությունը պաշտոնապես գրանցվեց 2021 թ. մայիսի 24-ին, տարեսկզբից կուսակցությունների երեսունմեկ հիմնադիր համագումարի հայտարարություն է հրապարակվել. նման վիճակագրություն չի արձանագրվել անկախացումից ի վեր (իսկ տարին դեռ չի էլ կիսվել): Քանակն ինքնին խնդրահարույց է։ Գրանցված կուսակցությունների մեծ մասն ընդհանրապես գործունեություն չի ծավալում. նրանք թեկնածուներ չեն առաջադրում, գումար չեն ծախսում, անգամ համացանցում ներկայացված են։ Դրանցից շատերը մի քանի տասնյակ անդամ էլ չեն ունենա: Ամեն դեպքում, նորեկներին պետք չէ նույնքան խիստ դատել։ Իրականում, քաղաքական ներգրավվածության խանդավառ այս ալիքը ավելի քան ողջունելի զարգացում է: read in English A Wave of New Political Parties Crashes Onto the Scene Ավագ սերնդի ներկայացուցիչների համար հատկապես՝ «քաղաքական կուսակցություն» կապակցության մեջ կուսակցություն բառը խորքային խարան ունի։ Նրանք դեռ հիշում են ժամանակները, երբ միակ «կուսակցությունը» ԽՄԿԿ-ն էր, որին անդամագրվելն ավելի շատ կուսակցական ղեկավարների բարեհաճությունը շահելու նպատակով հավատարմության ցուցադրում էր, քան շարքային մակարդակում փոփոխություններ բերելու ցանկություն։ Անկախությունից հետո անգամ, այն հանգամանքը, որ կուսակցությունների մեծ մասը լիովին վերահսկվում է մեկ անձի կողմից, խորացնում է կաշկանդող հիերարխիայի արմատավորված կարծրատիպը։ Պատկերը հիմա էլ է նույնը, թեև այն սկսել է ճաքեր տալ՝ անկախության սերնդի՝ 30-ի շեմը հատելուն զուգընթաց: Մի խոսքով, կուսակցություններից շատերը շարունակում են մնալ մեկ անձի նախագիծ։ Այդպիսին են նաև Քաղաքացիական պայմանագիրն ու Լուսավոր Հայաստանը: Սակայն այն, ինչն այս երկուսին իրենց ստեղծման առաջին իսկ տարիներից առանձնացնում է մյուսներից, թափանցիկության նոր մակարդակն է, ընդհանուր իդեալների շեշտադրումը և տեղական ինքնակառավարման ընտրություններում թեկնածուներ առաջադրելու պատրաստակամությունը: Կուսակցություն ստեղծելը ծանր աշխատանք է: Այն ժամանակատար է, մեծ գումարներ է պահանջում ու ամենակարևորը՝ շատ մարդ: Անհրաժեշտ փորձառություն ձեռք բերելու համար գուցե մի շարք ձախողումների միջով ստիպված

2021 թ. մայիսի 22-ին Marketing Professional Group (MPG) ընկերությունը հրապարակեց խորհրդարանական առաջիկա ընտրությունների վերաբերյալ հեռախոսային հարցման տվյալները։ MPG-ն Gallup International Association-ի հայկական դուստր ընկերությունն է: Հիշեցնենք, որ ամերիկյան Gallup Inc.-ն այլևս Gallup միջազգային ընկերակցության անդամ չէ: Երկու կազմակերպություններն էլ հիմնադրվել են ամերիկացի սոցիոլոգ Ջորջ Գելափի կողմից: Read in English Latest Poll Numbers Imply a False Majority Election Outcome 2021 թ. մայիսի 18-21 ընկած ժամանակահատվածում ընկերությունը հարցում է անցկացրել Հայաստանի 800 բնակչի շրջանում՝ սահմանային ներկայիս ճգնաժամի ու ընդհանուր քաղաքական իրավիճակի շուրջ: Նշենք, որ Հայաստան-Ադրբեջան սահմանային ճգնաժամը շարունակվում է մայիսի 12-ից: Ընդ որում, մայիսի 19-ին՝ հարցումների ընթացքում, ՀՀ նախկին նախագահ և Հայաստանի Հանրապետական կուսակցության (ՀՀԿ) ղեկավար Սերժ Սարգսյանի փեսան՝ Միքայել Մինասյանը խնդրահարույց մի փաստաթուղթ հրապարակեց, որում խոսվում է Հայաստան-Ադրբեջան սահմանագծման ու սահմանազատման վերաբերյալ։ Սա MPG-ի առաջին հարցումն է կուսակցությունների՝ նախընտրական դաշինքներ ստեղծելու հայտարարություններին ու թեկնածուների ցուցակներ հրապարակելուն ընդառաջ։ Հարցման սխալանքի սահմանը գնահատվել է ±3,5%։ «Եթե ընտրություններն անցկացվեին այս կիրակի, ո՞ր կուսակցության կամ դաշինքի օգտին կքվեարկեիք» հարցին տրվել են հետևյալ պատասխանները. Քաղաքացիական պայմանագիր կուսակցություն - 24,8% «Հայաստան» դաշինք - 14,3% Բարգավաճ Հայաստան կուսակցություն - 4,1% «Պատիվ ունեմ» դաշինք - 3,1% Հանրապետություն կուսակցություն - 2,5% Լուսավոր Հայաստան կուսակցություն - 2,0% «Շիրինյան-Բաբաջանյան» դաշինք - 1,6% Հայոց հայրենիք կուսակցություն - 1,2% Հայ ազգային կոնգրես կուսակցություն - 1,1% Սասնա Ծռեր / Ազգային ժողովրդավարական բևեռ - 1,0% 5165 շարժում - 0,5% «Քաղաքացու որոշում» սոցիալ-դեմոկրատական կուսակցություն - 0,4% Արդար Հայաստան կուսակցություն - 0,4% Ալյանս առաջադիմական-ցենտրիստական կուսակցություն - 0,4% Հայաստանի կոմունիստական կուսակցություն - 0,1% Այլ կուսակցություններ - 1,2% Հրաժարվել են պատասխանել - 13,3% Դժվարացել են պատասխանել - 14,6% Ոչ մեկի օգտին -

Պատկերազարդում Արմինե Շահբազյանի: Ճգնաժամերն ակտիվացնում են սփյուռքը՝ շրջադարձային ժամանակներում այն համախմբելով կոնկրետ խնդիրների շուրջ: Երբ խնդիրը կորցնում է հրատապությունը, մարդկանց մեծ մասը վերադառնում է իր առօրյային՝ թողնելով, որ ակտիվիստները կամ հաստատությունները շարունակեն պայքարը: Ճգնաժամերը միավորող և համախմբող գործոն են հայկական բազմաշերտ սփյուռքի համար, որը հայտնի է նաև իր տարասեռությամբ: Հավաքական նման համախմբման իմ առաջին հիշողությունը հումանիտար օգնությունն էր 1988-ի դեկտեմբերի 7-ի ավերիչ երկրաշարժից հետո, որին զոհ գնաց 25,000 մարդ, մոտ կես միլիոն մարդ մնաց անօթևան, իսկ ավելի քան երեսուն տարի առաջ տեղի ունեցած աղետի հետևանքները զգալի են մինչ օրս։ read in English A Defining Moment for the Armenian Diaspora? Some Preliminary Reflections Բոլորովին վերջերս սփյուռքը համախմբվեց Լիբանանում ու Սիրիայում ճգնաժամերը հաղթահարելու շուրջ, որտեղ մեծաթիվ հայկական համայնքներ կան: Երբ ինձ հարցնում են, թե վերջին արցախյան պատերազմն ինչ ազդեցություն թողեց հայկական սփյուռքի վրա, ես՝ որպես սփյուռքի հետազոտող, նշում եմ, որ սա հերթական ճգնաժամն է, որի շուրջ անհրաժեշտ է համախմբվել, իսկ որպես հայկական սփյուռքի ներկայացուցիչ՝ իմ նախնական դիտարկումները թույլ են տալիս պնդել, որ սա որոշիչ պահ է, որը կարող է բեկումնային լինել: Էննի Բակալյանն ամերիկահայերի մասին իր հայտնի աշխատության մեջ անդրադառնում է սփյուռքի սերնդափոխության խնդիրներին, մասնավորապես՝ անցմանը «ավանդական ինքնությունից խորհրդանշականի» ու «հայ լինելուց հայ զգալու»։ Հայկականությունը մասնավոր ու անհատական որոշման հարց է, որը սահմանափակվում է ընտանեկան կապերով, երբեմն նաև եկեղեցական ու համայնքային ներգրավվածությամբ՝ հիմնված տարատեսակ մշակութային ու խորհրդանշական քայլերի կամ հետաքրքրությունների վրա: Վերջին պատերազմը միանշանակ ամրապնդեց «հայկականության զգացումը» սփյուռքում. այն ականատեսը եղավ հետխորհրդային փոքրիկ մի հանրապետության պայքարի, որը թավշյա հեղափոխությունից հետո հռչակվել էր որպես տարածաշրջանում հույսի ու ժողովրդավարության փարոս: Բայց

Պատկերազարդում Արմինե Շահբազյանի: Հրաժեշտի նամակ Շուշի քաղաքին Սիրելի՛ Շուշի, Այս ամենն ասես մղձավանջ լինի: Շատ եմ ցավում, որ կորցրինք քեզ: Ամիսներ են անցել այդ օրվանից: Հիմա քո հինավուրց ամրոցի պատերին օտար դրոշ է ծածանվում: Մարդիկ, որ սիրել, փայփայել, կառուցել են քեզ ու հոգ տարել քո եկեղեցիների մասին, կա՛մ վիրավորվել են, կա՛մ զոհվել առաջնագծում, կա՛մ էլ լքել իրենց հայրական տունը: Երբեմնի ջերմ կացարաններն այժմ կողոպտված են ու սառը, դատարկ, չոր պատերի վրա աղոտ հիշողություններ, ծիծաղ, լաց ու ճաքեր են մնացել: read in English Post-War Reflections From the Diaspora Այսօր՝ 2021 թվականին, երբ լսում եմ Շուշիի և Լեռնային Ղարաբաղի այլ բնակավայրերի հայ բնակչության մահվան ու տեղահանության մասին, այդ պատկերներն ու ձայները կարծես արթնացնում են հին վերքերս, թե ինչպես պապս՝ Խաչեր Մենակյանը, ժամանակին ստիպված եղավ հեռանալ իր հայրենի քաղաքից՝ Կեսարիայից (այսօր՝ Անատոլիա), 1915-ի Հայոց ցեղասպանության ժամանակ. երբեք այլևս չվերադարձավ ու չտեսավ իր ընտանիքի կորած անդամներին, քրոջը՝ Զիֆլիին, եղբորը՝ Ավագին, ծնողներին՝ Տիրուհուն ու Ալեքսանին:   Ահա ես նրա բռնի տեղահանման ու աքսորի հետևանքով լողում եմ սփյուռքում՝ ամեն կերպ ջանալով արմատավորվել այս հողի վրա, որն էլ ժամանակին խլել են բնիկ Մոհոք ցեղերից, և որը այլևս կոչվում է ոչ թե Կանիեն'կեհակա, այլ Մոնրեալ: Նույն պատումը կրկնվում է, տրավման՝ խորանում: Այն հատում է ժամանակի ու կամայականության սահմանները, քանի որ բազմաթիվ մարդկանց տրավմաները միահյուսվում են հողի այս վերացական (մինչդեռ այնքան կոնկրետ) գաղափարում: Ասում եմ կամայական, որովհետև Արցախի դեպքում, 1920-ականներին Իոսիֆ Ստալինն այս հողը (որն այն ժամանակ բնակեցված էր հիմնականում հայերով) նվիրեց Ադրբեջանին, երբ կամայականորեն բաժանում էր տարածքը՝ ձևավորելով Խորհրդային Միությունը։ Երբ